Nyheitskriterium

Ei nyheit kan beskrivast som noko som nettopp har skjedd, eller noko vi nettopp har fått vite om. Ein journalist må ha kunnskap om kva hendingar som skal prioriterast og bli til nyheitssaker. For at saka skal ha nyheitsverdi, må ho vere aktuell for publikum. Ei hending har nyheitsverdi når ho får merksemd i pressa.

Nokre gonger kan det vere vanskeleg å vite kva hendingar som har nyheitsverdi. Nyheitskriteria kan vere til god hjelp for journalisten når saker skal prioriterast. Nyheitskriteria beskriv kva som kjenneteiknar nyheiter. Ei sak med høg nyheitsverdi er gjerne basert på minst to av desse kriteria.

Konflikt

Konflikt er eit sentralt nyheitskriterium. Konfliktar og ueinigheit skaper ofte merksemd og interesse. Tydelege konfliktar er viktig i nyheitssaker. Journalistar er derfor ofte på jakt etter motsetningar og klare frontar når dei vel saker. Tydelege konfliktar kan òg gjere vanskelege saker enklare å forstå for publikum.

Vesentleg

Ei sak bør vere vesentleg og viktig for publikum. Saker med fokus på dei politiske partia i forkant av eit stortingsval er viktige for norske borgarar. For at demokratiet vårt skal fungere, er innbyggarane avhengige av informasjon. Nyheiter som bidreg til at folk kan ta godt gjennomtenkte val, er vesentleg og viktig for mange. Det vesentlege blir ofte rekna som det viktigaste nyheitskriteriet og kan knytast til pressa sitt samfunnsoppdrag.

Eksklusivitet

Dersom ein journalist er åleine om ei sak, blir denne gjerne prioritert framfor hendingar som fleire medium dekker. Eksklusivitet er viktig. Dersom ein journalist har fått tak i ei sak som ingen andre medium har oppdaga, blir dette gjerne slått stort opp.

Identifikasjon og nærleik

Dersom vi kan identifisere oss med saka, blir nyheita ofte interessant for oss. Saker som treffer oss kjenslemessig, blir ofte rekna som gode nyheitssaker. Nærleik er viktig. Vi opplever nokre nyheiter som nære, både personleg, geografisk og kulturelt. Journalisten jaktar ofte på ein godt "case", ein person som kan fronte saka og som publikum kan identifisere seg med. Konkrete personar er ofte lettare å identifisere seg med enn abstrakte prosessar.

Sensasjon

Sensasjonelle nyheiter fangar merksemda, noko oppsiktsvekkande har skjedd. Det klassiske eksempelet i journalistikken er at nyheita "Hund bit mann" har låg nyheitsverdi, mens derimot overskrifta "Mann bit hund" overraskar og vekker interesse. Pressa er ofte på jakt etter det uvanlege og spesielle.

Aktualitet

For at ei hending skal ha nyheitsverdi, må ho vere aktuell. For journalistar er det viktig å vere først ute med nyheiter. Nyheiter er ferskvare. Aktuelle saker handlar om noko nytt eller om noko som fram til no har vore ukjent.

Sjølv om ei hending tilfredsstiller fleire av nyheitskriteria, blir det inga nyheitssak dersom ho ikkje kjem over nyheitsterskelen. Nyheitsterskelen er ei grense som avgjer om ei sak har nyheitsverdi eller ikkje. Denne terskelen varierer frå dag til dag og frå redaksjon til redaksjon.

Dersom det skjer ei dramatisk ulykke med mange døde og såra menneske, vil dette dominere nyheitsbiletet. Nyheitsterskelen blir høg. Det blir mindre plass til mindre dramatiske nyheiter. Midt på sommaren, i fellesferien, er det ofte lite som skjer. Då treng redaksjonen stoff, og journalistane lagar gjerne oppslag om mindre viktige hendingar. Nyheitsterskelen er då låg.