Kepalauk

Frå Asia vart lauken ført til det gamle Egypt. Romarane tok med seg lauken til Europa, og spanjolane frakta han til Amerika. I dag blir lauk dyrka over store delar av verda.

Klimaet i Noreg er godt eigna for dyrking av kepalauk, sidan kepalauk toler vinterkulde i kvileperioden. Den norske sesongen strekker seg frå juli til mai. Kepalauk er svært haldbar viss han blir oppbevart tørt og helst mellom 0 og 2 gradar. Sidan lauk set smak på produkt han blir lagra saman med, bør han helst ikkje oppbevarast saman med andre matvarer.

Det finst ei mengd sortar kepalauk, som er ulike i farge og fasong og er tilpassa ulike veksttilhøve. Lauken er bygd opp av blad som ligg i tette lag. Ytst er blada tynne og tørre, mens dei indre blada er tjukkare og saftigare. Kepalauk blir seld både som fersk buntlauk og som tørka lauk.

Kepalauk kan nyttast i nesten alle retter. Rå er han god på smørbrød, i salatar, på hamburgarar og finhakka på pølser eller i salsa. Vidare kan kepalauk kokast, smørdampast, grillast eller steikjast. Lettkokt lauk kan serverast som varmt tilbehøyr eller som grønsaksrett. Lauk kan også syltast, frityrsteikast eller wokkast. Kepalauk har sterk lukt og smak som blir mildare og søtare når vi steiker han. Skal vi nytte lauken rå, kan vi fjerne litt av den sterke smaken ved å legge lauken i isvatn ei stund før bruk.

Kepalauk skal vere heil, rein og fri for frostskadar, og han skal heller ikkje ha mugg eller ròte. Buntlauk skal ha ei blank og smidig ytterside, og det grøne graset skal ikkje vere vissent. Tørka lauk skal vere fast og veltørka, velforma og jamn i storleiken. Lauk skal ikkje ha spirer. Røtene skal vere fjerna. Ytterskalet skal henge på og skal ikkje ha mørke flekker.

Lauk inneheld noko vitamin A, B og C i tillegg til mineral.

Sjå Matvaretabellen frå Mattilsynet for nærare opplysningar om næringsinnhaldet.

I den korte filmen under kan du lære meir om ulike lauktypar og få tips om korleis dei kan bli laga til og serverte.