Forteljeposisjonar i krig

Dei fleste journalistar vel ei observerande rolle når dei formidlar kva som skjer i ein krig. Nokre journalistar og filmskaparar vel ei deltakande rolle.

1. Kva går forskjellen ut på?
2. Kvifor er objektivitet viktig i journalistikken?

3. Finn døme på medietekstar som er sett frå eit deltakande perspektiv. Kva oppnår den som vel eit slikt perspektiv?

4. Studer NRK-reportasjen "På hver sin side av grensen" frå krigen i Gaza hausten 2023. Kva trur du dei to journalistane ønsker å oppnå med denne forma for historieforteljing?

Sommaren 2014 rasa det ein debatt i sosiale medium om måten NRK-journalisten Sidsel Wold og TV 2-reporteren Fredrik Græsvik dekte krigshandlingane i Gaza på.

Les Aftenpostens artikkel "TV 2-reporter fikk over 2000 hatmeldinger".

1. Kva gjekk kritikken ut på?
2. Korleis reagerte Wold og Græsvik på hatmeldingar i sosiale medium?

3. Bør det vere tillate for journalistar å ytre personlege kjensler på Facebook og Twitter samtidig som dei rapporterer for etablerte nyheitsmedium?

Propaganda er medviten manipulering av folks kjensler og tankar ved hjelp av sterke verkemiddel for å fremme bestemde oppfatningar og handlingsmønster. Propaganda er ein viktig del av moderne krigføring. Derfor vil partane i ein konflikt alltid sørge for å gi media informasjon som styrker interessene deira og svekker motstandaren.

Les dei følgande to artiklane og svar på spørsmåla:

• Faktisk.no.: "Ikke la deg lure av disse videoene".

• Faktisk.no.: "Slik vurderer du informasjon om situasjonen i Israel og Gaza"

1. Kvifor må vi vere ekstra kritiske til nyheitsdekninga i ein krigssituasjon?

2. Korleis vil du gå fram for å avsløre om eit nyheitsoppslag er sant eller falskt?

I undervisningsvideoen kjem det fram at media ofte dekker krig og konfliktar i tråd med det som er det offisielle narrativet i deira eige land. Det viser seg att i dei bileta redaksjonane vel å publisere. Til dømes bruker BBC ofte "nøytrale" bilete av bygningar som blir bomba.

Studer val av bilete og videoklipp i norske nettaviser frå krigshandlingane i Gaza hausten 2023 (aktuelle søkeord: krig, 2023, Gaza). Kvifor trur du norske aviser har valt nettopp desse bileta?

Sjå traileren til Vibeke Løkkebergs film Gazas tårer:

Løkkeberg omtaler sjølv filmen som ein dokumentarfilm. Enkelte kritikarar meiner perspektivet er så einsidig at filmen må karakteriserast som rein propaganda.

1. Beskriv perspektivet som er brukt i filmtraileren.
2. Kva grep bruker Løkkeberg for å skape sympati for den palestinske befolkninga i Gaza?
3. Kvifor trur du nokon blir provoserte av denne filmen?
4. Fortel denne filmen ei sann historie? Grunngi svaret ditt.