Å forme ut frå eit heilt trestykke

Bjørk er eit hardt materiale som ikkje gir smak. Når Knut Ivar Sørheim skal lage ei treskei, startar han med å hogge ut hovudforma og held fram med spantekniv. Holrommet formar han ved hjelp av ein skeikniv og handtaket med ein spikkekniv. Til slutt pussar og oljar han skeia.

Duodji er det tradisjonelle, samiske handverket og kunsthandverket. Ein del av samisk kulturarv er å skape bruksgjenstandar i naturmateriale. I filmen viser Ove Stødle korleis han utformar ein trekopp, eller ein guksi som det kallast på samisk, ut frå ei rirkule.

Rirkule

Ei rirkule er ein utvekst på trestammen. Vedfibrane i rirkuler er vridde og slyngde om kvarandre. Veden får ein hard og vakker struktur som eignar seg godt for treskjering. Ei rirkule blir òg kalla ei kåte.

Tre tilhøyrer grunneigaren. Dersom du vil skjere rirkuler av friske tre, må du ha løyve frå grunneigaren.

Sunding, P., Aarnes, H. & Reusch, M. (2015). Kåter. I Store norske leksikon. https://snl.no/k%C3%A5ter