Gïele
Maehtebe gïelem ovmessie gïeleldh suerkine juekedh goh fonologije, morfologije, syntakse, leksikovne, semantihke jïh prosodije. Dah ovmessie gïeledh suerkieh soptsestieh guktie åarjelsaemien gïele bigkeme, guktie mijjieh soptsestibie jïh guktie tjaelebe. Daate mijjen grammatihke.
Gïeleldh suerkieh
Maehtebe gïelem ovmessie gïeleldh suerkine juekedh goh fonologije, morfologije, syntakse, leksikovne, semantihke jïh prosodije.
Gïeleldh suerkie | Væhtabïhkedassh |
|---|---|
Fonologije | gïeletjoeje-learoe, guktie vokaalide jïh konsonaantide jiehtebe |
Morfologije | soptseste guktie baakoeh bigkeme, guktie edtjebe baakoeh sojjehtidh jïh guktie maehtebe orre baakoeh seerkedh |
Syntakse | soptseste guktie maehtebe raajesh bigkedh |
Leksikovne | baakoeh gïelesne, baakoe-learoe |
Semantihke | learoe gïelen sisvegen bïjre jïh guktie edtjebe baakoeh, jiehtegh jïh raajesh guarkedh |
Prosodije | guktie edtjebe baakoeh jiehtedh jïh gusnie edtjebe dïedtem bïejedh gosse baakoem jiehtebe |
Syntakse
Saemien gïelen syntakse soptseste guktie edtjebe raajesh bigkedh. Ovmessie gïelh eah daarpesjh seamma syntaksem utnedh. Baakoeh aktene raajesisnie ovmessie råållah utnieh. Baakoeh mah ovmessie funksjovnh raajesinie utnieh mijjieh raajese-lïhtsine gåhtjobe. Gaajhkh raajesh raajese-lïhtsh utnieh. Raajese-lïhtse maahta soptsestidh mij heannede (verbaale), gie/mij dorje (subjekte), gïem/maam dorje (objeekte) jïh guktie heannadimmie dorjesovveme (adveerbiaale).
Morfologije
Learoe mij soptseste guktie baakoeh bigkeme. Vuesiehtimmien gaavhtan guktie baakoeh sojjehtibie jïh guktie baakoeh seerkebe. Gosse baakoeh sojjehtibie dellie mijjieh baakose minngie-gietjiem lissiehtibie. Vg: bïenje – bïenje + m .Gosse baakoeh seerkebe dellie orre baakoeh maadth-baakoste darjobe. Vg vaedtsedh - vaadtsajidh