Novella

Novelle lea tjaaleldh jïh litterææren soptsese. Komposisjovne jïh gïele leah kåansten hammojne tjaaleme. Novelle lea åenehks soptsese maam tjaelije hæhtadamme.

Lissine:

• Ij man gallesh meatan
• Sïejhme aaj åenehks bodten aejkiemieresne heannede, aktene sijjesne
• Akten dahkoen jallh heannadimmien bïjre
• Maahta aelkedh "in medias res"
• Aalka ryöktesth dahkosne jallh ov-vaantosne
• Ierielimmine orrije
• Lohkije kaanne tjuara jïjtje ussjedidh minngie-gietjesne, guktie dellie maa sjædta? Idtji gaajhke jeahtasovvh

• Soptsestimmie-vuekie

• Novelline göökte såarhth soptsestæjjah

  Persovneles soptsestæjja: soptsestæjja lea meatan dahkosne

  Autorale soptsestæjja: soptsestæjja lea dahkoen ålkoelisnie

Gosse mijjieh dah ovmessie karakteerh/almetjh novellesne buerkiestibie dellie maehtebe naemhtie darjodh:

• Ålkoe-jïjtsevoeth buerkiestidh, goh aaltere, tjoele jïh plïere
• Sisnjelds-jïjtsevoeth buerkiestidh, almetji jïjtjevoete

Jïlhts maahta gellie almetjh/karakteerh novellesne årrodh, maehtebe daejtie göökte åejvie-såarhtide juekedh:

• Statihken almetjh: ij almetje dan jïjnje jarkelh heannadimmien mietie
• Dynamihken almetjh: jarkelieh jallh orre bielieh heannadimmien mietie vuesiehtieh

Byjrese aktene novellesne aajmoem skaepede. Tjaelije sijjiem, tseegkemh jallh dåehkieh buerkeste. Sïejhme byjrese aaj meatan dahkoem buerkiestidh.

Novellesne tjaelije ovmessie vuekine heannadimmiem skaepede.

• In medias res, dellie mijjieh ryöktesth heannadæmman båetebe. Dellie lea joe mij akt heannadamme åvtelen novelle aalka

• Kronologije, dellie tjaelije kronologijen vuekien mietie soptseste

• Bååstide vuejnedh, dellie mijjieh åadtjobe daejredh mij aarebi heannadamme

• Tjaatsestimmie, dellie mijjieh åadtjobe maam akt daejredh mij åvtesne novellesne heannadamme

• Dialåågh jallh sceenh

• Referaate, tjaelije åenehks tjaala mij heannedeminie

Novellh ovmessie stijle-daltesh utnieh. Vuesiehtimmien gaavhtan vihkeles vueptiestidh jis teekstene lea aarkebiejjien-gïele, noere-gïele jallh byjjes gïele. Tjaelije maahta ovmessie stijle-daltesh aaj utnedh seamma teekstesne.