Gïele jïh seabradahke
Stoere-seabradahkesne daaroen-gïele gaajhkene lehkesne. Almetjh gïeh saemien-gïeleldh vaenie-låhkosne. Gosse daaroen stoere-seabradahkesne jielieminie dellie ij dan gellie nuepieh saemiestidh fïerhten biejjien jallh fïerhtene tsiehkesne. Dan åvteste saemien-gïele viesjebe tsiehkesne dovne njaalmeldh jïh tjaaleldh.
Jïjnje mij seabradahkesne jeatjahtovveme dotkemen jïh gaskesadtemen gaavhtan. Almetjh joekehts faage-dïejvesh evtiedamme juktie edtjieh buektiehtidh sinsitnine barkedh ovmessie faagine, dej bïjre soptsestalledh jïh guarkadidh. Gellie sjïere faage-gïelh evtiedamme ovmessie faagine goh medisijne, industrije, ekonomije. Jïjnjh baakoeh daagkeres faage-gïeline englaanten-gïeleste båateme jïh gaske-nasjonaale gïeline sjïdteme.
Daaletje seabradahkesne mijjieh ovmessie faage-gïelh fïerhten biejjien råakebe. Meedijisnie jïjnje ovmessien bïjre. Jïjnjh faage-dïejvesh ammes gïelijste båetieh dovne daaroen-gïelese jïh saemien-gïelese. Jïh gellien aejkien aaj nimhtie, baakoeh mah don biejjien faage-baakoeh, daan biejjien jis aarke-biejjien baakoeh, v.g.: eksperte, meedija, argumentasjovne, politihke.
Daaletje faage-gïelh jeatjhlaakan goh aarke-biejjien gïele gusnie vihkielommes sinsitnine soptsestalledh jïh guarkadidh fïerhten-beajjetje aamhtesi bïjre. Fïerhten-beajjetje gïelem provhkebe gosse sinsitnine lustestallebe, digkiedibie, gellie-laaketje vuekiej mietie. Noere almetji gïele, jïh man bïjre dah noerh sinsitnine soptsestellieh, gellien aejkien jeatjhlaakan goh geerve jïh voeres almetji. Nimhtie aaj sjïdteme; gïele mij jååktan lij faage-gïele daan biejjien jis aarke-biejjien gïele.
Faage-barkijh, politihkerh, j.v. jeatjhlaakan soptsestellieh goh almetjh aarke-biejjien. Jïh meedijisnie gellie baakoeh jïh jiehtegh mah jeatjhlaakan. Stoere-seabradahkesne daaroen-gïele guhkiem åvtenamme daaletje teemaj jïh aamhtesi bïjre soptsestidh byjjes tsiehkine. Gellien aejkien daaroen gïele, dovne jeatjah ammes gïelh, baajnehtieh guktie mijjieh dej seamma teemaj jïh aamhtesi bïjre saemien soptsestibie. Maahta geerve sjïehteles baakoeh gaavnedh jïh aaj guktemes-laakan dom daam jiehtedh.