Njuike sisdollui
Geahččaladdan

Geahččaladdan: Mitosa lávkeruohtasgeažis

Máŋggaseallat organismmain dáhpáhuvvá mitosa álo olles gorudis ja olles eallima. Dán geahččaladdamis galggat guorahallat mitosa lávkki ruohtasgeažis.
Govvakollaša mii čájeha mikroskohpa ja sámmala sealla mikroskohpagova. Govva.
Govva: Camilla Øvstebø, Tom knudsen / CC BY-SA 4.0

Ulbmil

Oahpásmuvvat mo iešguđet seallat juohkásit. Dán geahččaladdamis galggat guorahallat studeret seallajuohkáseami mitosa bokte. Nagodat go earuhit juohkáseami iešguđet muttuid?

Ráhkadit preparáhta ieš

Rusttegat

  • 50 ml edetsuvri (45 %)

  • etanola (70 %)

  • 1 grámma orceina (ivdnepigmenta)

  • varas lávki, lávkešaddu dahje báhpoihtu

  • niibbáš/skalpealla

  • objeaktaláse

  • gokčanláse

  • goaikkanasmihttár

  • filttárbábir

Ráhkadit ivdneluvvosa

  1. Ligge 50 ml edetsuvrri (45 %) dassá go measta dulde, ja lasit 1 grámma orceina.

  2. Šluvgge luvvosa bures, ja čoaskut dassá das lea latnjatemperatuvra.

  3. Filtaraste luvvosa. Orceina lea unnán luvvil, dan dihte sáhttá leat buoremus geavahit máhccojuvvon filtara. Fertet 2-3 geardde filtarastet ovdal go sáhttá geavahuvvot.

    Luvus riibá jagi galbmaskábes, muhto dan ferte fitlarastit ovdal go geavaha.

Preparáhta ráhkadit - mitosa lávkeruohtasgeažis

  1. Dus fertejit leat varas ruohtasgeažit. Jus lávkkis dahje lávkešattus eai leat varas ruohttasat, de bijat lávkki čáhcelási, vai dušše ruohtas guoská čáhcegierragii. Moatti beaivvis šaddet varas ruohtasgeažit.

  2. Vállje fiskes ruohtasgeaži mii lea báddan.

  3. Čuohpa eret 7–8 mm olggumus ruohtasgeažis.

  4. Bija ruohtasgeaži objeaktaláse ala, ja deaddil steaččasin.

  5. Lasit 3-4 goaikkanasa ivdneluvvosis, ja bija ala gokčanláse.

  6. Jorgal objeaktaláse vulos-oaivvális filtarbáhpira vuostá, ja cikce bures belggiin, nu ahte liiggálaš ivdni gesso olggos ja seallat steaččagit. Fuom! Várut vai láse ii čieras, ja ahte it deatte nu garrasit ahte cuvket gokčanláse.

  7. Divtte preparáhta orrut moadde minuhta, vai ivdni darvána kromosomaide.

Studere seallajuohkáseami mitosa bokte

  1. Geahča preparáhta mikroskohpas vuollegis stuoridemiin. Lea dušše ruohtasgeaži olggumus gearddis ahte gávnnat seallajuohkáseami. Stuorit stuorideami go leat ožžon čielga gova.

    • Oainnát go kromosomaid?

    • Gávnnat go seallaid mat leat juohkáseame?

    • Oainnát go iešguđet osiid seallajuohkáseamis? Gávnna nu ollu osiid go nagodat.

  2. Govve mobiilatelefovnnain okulára čađa.

Bohtosat ja gažaldagat

  • Bija oktii govvaráiddu seallajuohkáseami osiin maid leat oaidnán. Juohke govvii čálát teavsttaža mii válddaha váldoáššiid guđege oasis.

  • Mat seallasorttaid ávdnejuvvojit mitosa bokte?

  • Čilge mitosa ja meiosa erohusa.

  • Šaddet go eambbo vai sturrot go seallat go organisma stuorru? Čilge mii dáhpáhuvvá seallaiguin go iešguđet organismmat, nu mo eallit ja šattut, sturrot.

  • Juohkásit go buot seallat seamma dávjá?

  • Digaštala čuoččuhusa: Seallajuohkáseapmi lea seamma go seallalasiheapmi.

Guoskevaš sisdoallu

Fágaávdnasat
Mitose – vanlig celledeling

Mitose er den vanligste formen for celledeling. Ved mitose blir det dannet to nye celler med identisk arvestoff (DNA).