Gaptavuekieh

• Åvtelen goh nïejth skyllin, dellie ajve akte læstoe gaeptesne. Båarasommes vuekien mietie nyöjtetjh akte kruana læstoem göödtin. Kruana lea maanaj klaerie jïh gaskestalla nyöjtetje jallh noere nïejte.
• Daelie såemies akte rööpses læstoem nyöjtetjidie beaja, nyjsenæjjan klaerie guedtedh.
• Båeries almetjh goh maadter-aahka aktem plaave læstoem göödti. Plaave klaerie lea båeries almetji klaerie, maadter-aahkaj vuj gaarmanæjjaj jïh baerniej.
• Jis sjuejiem vedtedh dellie gaeptiem, tjohpem jallh tråajjoem mådtsode tsaekieh.
• Vuekien mietie dah mah aarpijinie sjïdteme, geellen jallh gåmman voedtegh, boenge-skuvmieh jallh tjohph göödtin.

• Nyjsenæjjah jïh nïejth maehtieh tjohpine gærhkosne tjahkasjidh, jïh gosse byöpmedieh.
• Gaarmanæjjah edtjieh tjohpem åejjeste vaeltedh gosse gærhkosne jïh byöpmedieh.
• Jis baernieh tjohpine tjahkasjieh byöpmedieh, dellie beapmoeh tjohpese vuelkieh.

• Aajne båeries jïh nåajsan nyjsenæjjah maehtieh låapoe gaamegigujmie vaedtsedh.
• Låapah gaamegh nåajsan nyjsenæjjide jïh båeries almetjidie sjiehteles.
• Gaamegidie tjoerh målsodh biejjeste beajjan, olles vælnjan sjïdth.

Naemhtie voedtegidie gaaredh

• Voestegh edtjh voedth-garhtsem gaamegen gåvlese debriehtidh.
• Mænngan roejesen bïjre, sisnjelistie jïh ålkoebealan juelkien bïjre vuelhtie jïh bæjjese gaaredh.
• Duahpa edtja juelkien ålkoe-bielesne årrodh.

Duahpa/duahpedh

• Laejkie-duahpah böösetjen jïh gaarmanæjjan voedtegisnie edtjh klaeride pleentedh.
• Laejkie-duahpah nyöjtetjen jïh nyjsenæjjan voedtegisnie edtjh klaeride tjomhpi mietie årrodh.

Gaaltije

Dunfjeld, M., Steinfjell, U.,Vangberg, Å jïh Westerfjell. N.A. (2018) Aerpiemaahtoe - Åarjelsaemien duedtien baakoeh. Saemien Sïjte