Bargu: ráhkat oahpahusmodealla suolbmudanvuogádagas - Naturfag (HS) - NDLA

Njuike sisdollui
Arbeidsoppdrag

Bargu: ráhkat oahpahusmodealla suolbmudanvuogádagas

Suolbmudeami bokte borramuš maid borrat mollejuvvo unnit bihtáide. Dalle sáhttit ávkkástallat biebmoávdnasiin. Geavat interaktiiva illustrašuvnna vai oahpásmuvat suolbmudanvuogádahkii, ja ráhkat iežat modealla.

Bargu

Din skuvlla skuvladearvvašvuođabálvalus háliida ráhkadit čájáhusa suolbmudanvuogádagas dan oktavuođas go gorut lea fáddán. Sii dihtet ahte dii máhttibehtet ollu suolbmudeami birra, ja danne leat dinguin váldán oktavuođa gullan dihte sáhttibehtet go searvat bargui.

Mii háliidat ahte iskabehtet ávdnasiid ja materiálaid, ja ahte ráhkadehpet hutkás oahpahusmodeallaid suolbmudanvuogádagas. Modeallat sáhttet leat hearvát, muhto fertejit seammás leat informatiivat.

Ulbmiljoavku leat oahppit 15-16 jagiin. Modellii galgá diehtojuohkinplakáhtta mii čilge suolbudeami lávkkis lávkái.

Suolbmudanvuogádaga modealla

Modealla sáhttá ráhkaduvvot máŋga iešguđet vugiin ja iešguđetlágan materiálain. Lea dušše hutkáivuohta mii bidjá rájiid.

Jurddariđđu

Vai boahtibehtet johtui bargguin sáhttá leat vuogas čađahit jurddariđđu. Čálistehket buot jurdagiid maid fuobmábehtet, ja lehket rahpasat earáid evttohusaide. Sáhttá leat vuogas smiehttat čuovvovaš gažaldagaid:

  1. Guđe rusttegat ja materiálat dis leat olamuttus?
  2. Galgá go modealla man ge láhkái leat interaktiiva?
  3. Mo buoremusat sáhttibehtet gaskkustit dan mii suolbmudeamis dáhpáhuvvá?

Sárggo evttohusa modeallas

Geavat interaktiiva modealla fasihta vuolggasadjin iežadet modealla álgogova ráhkadeapmái.

  1. Čájeha go čielgasit mo suolbmudanvuogádat lea oaidnit?
  2. Sáhttibehtet go lasihit maidege vai čielgasit šaddá?

Hukse modealla

Veadjá leat ahte skuvla fállá dihto materiálaid, muhto lea lohpi ieš smiehttat. Evttohusat materiálaide sáhttet leat plastiliidna, doabbarat maid ođđasit sáhttá atnit, assás bábir, vinyla, tekstiila, muorra, iešguđetlágan metállat dahje áinnas kombinašuvdna dáin.

Diehtojuohkinplakáhtta

Vai modealla ovdanbuktin šaddá nu buorre go vejolaš, galgá lassin leat diehtojuohkinplakáhtta mii čilge suolbmudeami ceahkis ceahkkái. Sáhttá leat vuogas ovdagihtii smiehttat daid gažaldagaid:

  1. Mat dieđut eai leat nu čielgasat modeallas ja maid ferte eanet čilget plakáhtas?
  2. Gii lea ulbmiljoavku?

Čájáhus

Ráhkadehket čájáhusa modeallain maid lehpet huksen, klássalanjas dahje eará sajis skuvllas.

Guoskevaš sisdoallu

Fágaávdnasat
Suolbmudeapmi

Dan maid borrat ja juhkat, ferte unnit osiide mollejuvvot ovdalgo gorut sáhttá ávkkástallat biebmoávdnasiid. Mollen dáhpáhuvvá suolbmudanvuogádagas.

Dán lea/leat čállán Camilla Øvstebø.
Maŋemusat ođastuvvon 2020-11-05