Hopp til innhold
Fagartikkel

Gaaltiji bïjre

Gïelen gellie dïrregh, juktie mijjieh maehtebe jiehtedh maam sïjhtebe – mahte. Men tjoerebe haarjanidh juktie mïesterinie sjïdtedh. Tjoerebe jïjnjem lohkedh, tjaeledh jïh govlesadtedh juktie væjkalåbpoe gïele-åtnojne sjïdtedh.

Njaalmeldh gaaltijh

Datne maahtah eejhtegh, fuelhkieh, lohkehtæjjah jallh mubpieh gihtjedh jïh dejtie nuhtjedh goh njaalmeldh gaaltijh.

Gærja-gåetie

Gærja-gåetesne gellie gaaltijh gååvnesieh. Desnie datne maahtah dovne fysihke jïh virtuelle tjaaleldh gaaltijh gaavnedh. Gærja-gåetien gærja- jïh plaerie-våarhkoe vihkele. Hijven jis datne lïerh ovmessie tjaalegh desnie gaavnedh. Tjoerh gellien aejkien gærja-gåetesne mïnnedh jïh astedh desnie ajve gærjine plaeriedidh. Dellie aalkah aamhtesem damtedh jïh daajrah mah bïevnesh aamhtesisnie gååvnesieh.

Biblotekaarije

Bibliotekaarije, gærja-gåetien barkije, vihkeles dutnjien gosse gaaltijh ohtsedh. Gihtjh bibliotekaarijem jis maahta datnem viehkiehtidh gærjah, plaerieh, artihkelh jïh digitaale vierhtieh gaavnedh. Bibliotekaarije maahta teknologijen raerieh dutnjien vedtedh guktie maahtah ovmessie lidteratuvrh ohtsedidh.

Gaskeviermie

Joekoen aelkieh bïevnesh gaskeviermesne ohtsedidh. Juktie gaskeviermie daatagovlesadteme-viermie gåabph bïevnesh abpe veartanistie båetieh, men ih maehtieh gaskeviermiem gaaltijinie tjaeledh. Datne tjoerh daejredh gie teekstem tjaaleme jïh gie guvviem vaalteme. Mujhtieh nedte-sæjroen webbe-adressem tjaeledh. Lohkije edtja maehtedh seamma sæjroem gaavnedh jïh lohkedh.

Digitaale bæjhkoehtimmie lea gaajhkh hammoeh elektronihken bæjhkoehtimmijste, guktie teeksth, tjoejh jïh guvvieh. Haesteme teeksth jïh faktah gaavnedh mah hijven. Maam maehtebe nuhtjedh? Mij sjyöhtehke? Maam maehtebe jaehkedh? Mij saetnies? Guktie edtjebe gaavnedh maam maehtebe nuhtjedh? Dellie datne tjoerh bïevnese-maahtoem utnedh.

Bïevnese-maahtoe

Jis datne bïevnese-maahtoem åtnah dellie dov:

  • digitaale maahtoe, datne maahtah digitaale dïrregh gïetedidh
  • digitaale gïetedimmie-maahtoe jïh maahtah bïevnesh gaske-viermeste gïetedidh jïh mubpesth nuhtjedh
  • digitaale laavenjostoe-maahtoe lea teknologijen jïh kulturellen govlesadteme-maahtoe.
  • digitaale-maahtoe skearkelge guktie datne maahtah dovne maahtoem jïh nuepieh gïetedidh jïh guarkedh digitaale ektievoetesne. Mij hijven jïh mij haesteme gaskeviermesne jïh virtuelle govlesadtemisnie?
Skrevet av Liv Karin Joma.
Sist faglig oppdatert 11.02.2020