Det er eit par prinsipp vi må kjenne til for å få ei oversikt over korleis varmetransport går føre seg. Aller først må vi ha ein definisjon av kva varme er.

Temperatur og varmeforskjell

Varme er transport av energi på grunn av temperaturforskjellar.

For å forstå at energi blir transportert inn til eller ut av prosessen, er det viktig å vite at varme berre kan gå frå ein varm stad til ein kald stad. For at kjølevatnet i ein bilmotor skal kunne fjerne varme frå forbrenningsprosessen i motoren, må altså temperaturen i vatnet vere lågare enn temperaturen i sylinderen.

Utrekning varmemengd

Eininga for varme er joule (J) eller wattsekund (Ws). Vi kan rekne ut varmemengda Q inn til eller ut av eit stoff med denne formelen:

Q = c_p · m · (t₂ - t₁)

Symbolet c_p står for varmekapasitet, og for vatn er denne 4,19 kJ/kg⋅K. Symbolet m er massen målt i kg, og (t₂ - t₁) er temperaturen før og etter oppvarminga eller avkjølinga. Formelen gjeld ikkje dersom det går føre seg nokre faseovergangar (for eksempel at vatn går over til damp).

No kan vi for eksempel rekne ut kor mykje varme som skal til for å auke temperaturen i 1 kg vatn frå 10 °C til 20 °C:

Q = 4,19 · 1 · (20 - 10) = 41,9 kJ

Teknologi- og industri

Varmetransport