Noregs rikdom
Fisk har vore og er framleis ein viktig del av Noregs rikdom. Utan fisken hadde nok utviklinga av samfunnet vårt sett ganske annleis ut. I dag har vi kommersiell fangst av dei fleste fiskeslaga, og fangsten er nøye regulert. I tillegg blir det drive mykje oppdrett, hovudsakleg av laks, men fleire artar blir prøvde ut, til dømes torsk og kveite. I dag er eksport av fisk Noregs nest største inntektskjelde. Berre petroleumsverksemda gir meir pengar i statskassen.
Verdien av fisken
Fisk vart redninga for svært mange fattige, og han gjorde òg mange svært rike. Sjølv om det er mange fiskeslag og mange tillagingsmetodar for fisk i Noreg, er det to fiskeslag vi ikkje kjem utom i norsk fiskerihistorie, og det er torsk og sild. Desse artane vart fanga i store mengder og eksporterte til utlandet, noko som gav gode inntekter. Torsken vart rekna som rikmannskost, og silda var den fattiges venn.
Bergen var den store handelsbyen i Norden, denne byen vart knutepunktet for fiskehandel for store delar av norskekysten. Allereie på 500-talet vart det eksportert torsk frå Lofoten til Uppsala i Sverige. På 1100-talet vart fisket organisert, og handelsruta til Bergen etablert. Rundt 1750 opplevde ein ein enorm vekst i torskefisket, og dette var svært viktig for landet som eksportnasjon.
Tillaging av fisk
På denne tida vart torsken for det meste kokt når han vart eten fersk, men fordi han var så verdifull som handelsvare, vart han som oftast konservert og seld. Det som då vart igjen til fiskarane, var stort sett hovudet og innvolane. Allereie på 1600-talet fortalde den kjende norske diktaren Petter Dass om den nordnorske levermølja. Vi har òg kamshou (ferske torskehvud som blir fylte med gryn og fiskelever og kokte), leverkrage (plukkfisk av fersk fisk med lever i staden for smør) og comperøse (fyll i torskemagar eller hovud av fiskelever, mjøl, lauk, gryn, korintar og urter).
Fellestrekket i alle desse oppskriftene er at det er dei delane av fisken som ikkje er etterspurde, som blir brukt. Dette var den vanlege kvardagskosten. Viss økonomien tillet det, åt ein både fersk og tørr fisk ved høgtider.
Lofotfiske
Det er umogeleg å komme utom tørrfisk av torsk, eller skrei som han blir kalla, når vi snakkar om lofotfisket. Ordet skrei kjem av "å skri" og heng saman med dei store torskestimane som kjem mot kysten for å gyte. Ordet torsk heng saman med ordet "tørr" fordi den vanlegaste konserveringmåten var å tørke fisken hengt opp på stokkar. Desse stokkane gav tørrfisken namnet "stokkfisk" ute i Europa.
I dag ønsker ernæringsstyresmaktene at vi skal ete meir fisk og fiskeprodukt. Særleg feit fisk bør vi få i oss meir av. Endeleg har fisk og fiskeprodukt fått den heideren dei fortener, for fisk er både godt og inneheld mange viktige næringsstoff.
