Ansvarsfordeling i ei bedrift
Små bedrifter med berre nokre få tilsette har gjerne berre éin leiar, dagleg leiar. Større verksemder har fleire leiarar, der kvar leiar har sitt eige ansvarsområde. Nokre verksemder har det vi kallar ein flat leiarstruktur, med få nivå av leiarar. Andre verksemder har ei meir hierarkisk oppbygging, med mange nivå av leiarar. Les meir om dette i artikkelen "Hierarki eller flat struktur?"
Som tilsett er det viktig å vite kva for leiarar du skal vende deg til. Sjølv om det er berre éin leiar som har personalansvar for deg, vil du sannsynlegvis måtte arbeide med andre leiarar i verksemda også. Då er det greitt å vite kven du skal spørje om kva.
Som tilsett skal du alltid ha ein personaleiar som har personalansvar for deg. Det er denne personen du skal ha medarbeidersamtale med, kontakte om lønn, sjukemeldingar, anna fråvær og andre forhold knytte til tilsetjinga di.
Hugs at som tilsett har du krav på ein arbeidskontrakt. Har du ikkje allereie fått det, er leiar med personalansvar den rette personen å ta kontakt med for å få ordne dette.
Ved faglege spørsmål skal du kontakte fagansvarleg, som til dømes kan vere ein teamleiar. Dette kan vere den same leiaren som har personalansvar for deg, men det kan også vere ein eller fleire andre leiarar.
Om du til dømes har fått som oppgåve å setje opp eit varetorg, kven skal du spørje om du lurer på noko? Kanskje er det leiaren for den avdelinga i butikken som har fagansvar for den oppgåva. I så fall er det rett person å vende seg til.
I mange verksemder er det ein eigen struktur på leiinga mellom dei som er på jobb den enkelte dagen, til dømes ein skiftleder. Alle førespurnader som gjeld denne konkrete arbeidsdagen, må då gå til skiftleiaren, mellom anna sjukdom og faglege spørsmål.
Ein prosjektleiar har ansvar for å planlegge og gjennomføre eit gitt prosjekt i verksemda. Eit hotell kan til dømes opprette eit prosjekt som skal undersøke korleis dei kan tiltrekke seg fleire turistar i lågsesongen. Om du som tilsett skal jobbe i dette prosjektet, skal du i dette arbeidet rapportere til prosjektleiaren.
På organisasjonskartet finn du dei formelle leiarane i verksemda, dei som har leiaroppgåver. Det er desse du som medarbeidar skal ta omsyn til. I mange verksemder finst det på same tid det som ofte blir kalla uformelle leiarar. Dette er medarbeidarar som ikkje har leiaransvar, men som kan oppføre seg som leiarar.
Dei såkalla uformelle leiarane er ofte personar som er respekterte i verksemda, som folk høyrer på. Dei har gjerne meiningar om det meste og er ikkje redde for å seie kva dei meiner. Dei er også flinke til å få folk med seg.
For at det ikkje skal utvikle seg to sett med leiarstrukturar i verksemda, er det viktig at alle er godt kjende med den formelle leiarstrukturen og tek utgangspunkt i han. I tillegg kan det vere lurt at den formelle leiaren gjer den uformelle leiaren bevisst på rolla si i verksemda, og kor viktig det er at han eller ho er lojal overfor avgjerdene som er vedtekne av dei formelle leiarane.