Marknadsføringslova

Marknadsføringslova seier at all marknadsføring må følge god marknadsføringsskikk, jf. § 2. Det vil seie at ho skal vere i tråd med folk si oppfatning av etikk og moral, og at støytande verkemiddel ikkje skal brukast.

Vidare skal marknadsføring ikkje vere kjønnsdiskriminerande, og det er eit krav om at retusjerte bilete blir merka. Les meir i "Forbrukertilsynets veiledning om merking av retusjert reklame" på Forbrukertilsynet.

Marknadsføringslova omhandlar òg handelspraksis overfor forbrukarar og slår fast at urimeleg handelspraksis er forboden. Til dømes er det forbode å marknadsføre og selje eit produkt som svanemerkt viss ein ikkje faktisk har kvalifisert seg til dette merket. Les "Forskrift om urimelig handelspraksis" på Lovdata der du finn ei opplisting av handelspraksis som alltid blir rekna som urimeleg.

Det er heller ikkje tillate med aggressiv marknadsføring. Det er mellom anna ikkje tillate å bruke truande språk eller utnytte forbrukarar i sårbare situasjonar.

Alle påstandar i marknadsføringa må kunne dokumenterast. Skal du til dømes selje eit kosttilskot som du påstår gir auka overskot, må du kunne dokumentere at kosttilskotet faktisk gir auka overskot. Slik dokumentasjon kan vere publiserte forskingsstudiar. Dokumentasjon som bekreftar marknadsføringspåstandar, skal vere klare før dei blir brukte og skal kunne leggast fram ved førespurnad.

Alle berekraftspåstandar skal òg kunne dokumenterast. Brot på dette blir kalla grønvasking. For å kunne kalle eit produkt miljøvennleg eller grønt, skal det kunne dokumenterast at produktet i heile livssyklusen belastar miljøet mindre enn andre produkt i same produktkategori.

Les meir i "Forbrukertilsynets veiledning om bruk av bærekraftspåstander i markedsføring" på Forbrukertilsynet.

Villeiande marknadsføring er eit brot på god marknadsføringsskikk og vil dermed ikkje vere lov i samsvar med marknadsføringslova. Døme på villeiande marknadsføring er når

• det blir oppgitt feilaktige opplysningar om eigenskapane av produktet

• det ikkje blir opplyst om sponsing

• prisinformasjonen er utydeleg

• behov for service, delar, utskifting eller reparasjonar ikkje er angitt

• rettane til forbrukarane ikkje er tilstrekkeleg opplyste

• det er skjult reklame

Verksemder som nyttar seg av influensarar i marknadsføringa si, og influensaren sjølv, må sjå til at innhaldet deira blir merkt som reklame. Om det ikkje blir gjort, er det å rekne som skjult reklame, noko som er villeiande og forbode.

I marknadsføring skal prisar oppgivast på ein synleg og informativ måte. Til dømes er matvarebutikkar pliktige til å oppgi kilopris i tillegg til stykkpris. På nedsette varer skal det opplysast om førpris. Førprisen er den lågaste prisen som verksemda har brukt i minimum 30 dagar før prisnedslaget. Det er altså ulovleg å setje prisen opp i to veker før for så å reklamere med at prisen er sett ned etterpå. Meir informasjon om krava til prisopplysningar finn du i "Forskrift om prisopplysninger mv. for varer og tjenester" på Lovdata.

Når ei verksemd marknadsfører seg direkte til ein spesifikk forbrukar ved bruk av telefon, adressert reklame, e-post, tekstmeldingar og dørsal, kallar vi det direkte marknadsføring.

Forbrukarar kan reservere seg mot slik marknadsføring i reservasjonsregisteret "Reservasjon mot telefonsalg og adressert reklame" på Brønnøysundregistrene, noko som gjer det ulovleg for verksemda å ta direkte kontakt. For marknadsføring på e-post og tekstmeldingar er reglane endå strengare, sidan det krev eit aktivt samtykke frå forbrukar. Unntaket er om forbrukaren har eit kundeforhold til verksemda.

Elles er det alltid forbode med telefonmarknadsføring og dørsal etter kl. 21 og fram til kl. 09 og dessutan i helgar. Det er heller ikkje lov å drive telefonmarknadsføring frå skjult nummer eller andre nummer som ikkje er registrerte og søkbare.

I samsvar med marknadsføringslova har verksemder plikt til å vise særleg varsemd når marknadsføring blir retta mot barn eller kan sjåast eller høyrast av barn. Det er forbode i reklame å oppmode barn eller overtale foreldre eller andre vaksne til å kjøpe produkt.

God marknadsføringsskikk overfor barn inneber mellom anna at marknadsføring ikkje skal spele på dårleg sjølvtillit eller bidra til kroppspress. Det skal heller ikkje brukast verkemiddel som kan skape frykt eller angst. Les meir i "Forbrukertilsynets veiledning om markedsføring overfor barn og unge" på Forbrukertilsynet.

Marknadsføringslova skal i tillegg til å verne forbrukarar òg verne verksemder sine interesser. Det er til dømes ikkje lov til å etterlikne andre sine produkt på ein slik måte at det kan skape forveksling, jf. § 30.

Forbrukartilsynet utarbeider eigne rettleiarar for å hjelpe verksemder med å forstå krava i marknadsføringslova.

For verksemder som bryt marknadsføringslova, kan Forbrukartilsynet gi økonomiske sanksjonar i form av gebyr. Verksemder kan på si side klage på Forbrukartilsynet sitt vedtak til Markedsrådet.

Nedanfor er ein podkast om marknadsføringslova med advokat Morten Grandal.

God lytt!

Marknadsføring og leiing

Lover i marknadsføring

Nesten alle produkt og tenester er avhengige av marknadsføring for å nå ut til kundane. Men for at marknadsføringa ikkje skal kome heilt ut av kontroll, er det behov for lovgiving rundt dette. Det har...Vis meir

Tekstversjon

1x

0:00

-0:00