Marknadsføringslova

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-ND

Bilete: Forbrukertilsynet

Marknadsføringslova set rammene for korleis produkt kan marknadsførast mot forbrukarmarknaden. Lova er òg styrande for kva avtalar bedrifter kan inngå med forbrukarar. Forbrukartilsynet er det offentlege tilsynsorganet som skal sørgje for at lova blir handheva.

Marknadsføringslova § 2 seier at marknadsføring ikkje må stri mot god marknadsføringsskikk, og i § 8 står det: "En handelspraksis er også villedende dersom det ikke tydelig opplyses om at handelspraksisen har et kommersielt formål og dette ikke allerede fremgår tydelig av sammenhengen."

God forretningsskikk

Med god forretningsskikk meiner vi den allmenne oppfatninga av korleis bedrifter bør opptre både overfor kundar (sjå kapittel 2 i lova) og overfor andre bedrifter (sjå kapittel 6).

Ifølge god forretningsskikk skal til dømes ikkje bedrifter utsetje forbrukarar for villeiande eller feilaktig produktinformasjon.

Reglane for god forretningsskikk bedrifter imellom seier særleg noko om korleis konkurrerande verksemder kan marknadsføre produkta sine.

Podkast om marknadsføringslova med advokat Morten Grandal:

Marknadsføring og leiing

Lover i marknadsføring

Nesten alle produkt og tenester er avhengige av marknadsføring for å nå ut til kundane. Men for at marknadsføringa ikkje skal kome heilt ut av kontroll, er det behov for lovgiving rundt dette. Det har...Vis meir

Tekstversjon

1x

0:00

-0:00

CC BY-SA

Podkast: Både Og

Begrensa bruk

Bilete: wayhomestudio, Freepik.com

Marknadsføringslova § 25, òg kalla generalklausulen, seier at det i næringsverksemd ikkje må gjerast ei handling som strir mot god forretningsskikk næringsdrivande imellom. Brot på god forretningsskikk kan vere

• etterlikning av produkt, katalogar, reklamemiddel og liknande
• villeiande forretningsmetodar
• negativ omtale av konkurrentane

God forretningsskikk inneber òg å ta samfunnsansvar og utøve god etikk.

Urimeleg, villeiande og aggressiv marknadsføring

Marknadsføringslova § 6 omhandlar handelspraksis overfor forbrukarar. Paragrafen seier at urimeleg handelspraksis er forboden:

En handelspraksis er urimelig dersom den strider mot god forretningsskikk overfor forbrukere og er egnet til vesentlig å endre forbrukernes økonomiske atferd slik at de treffer beslutninger de ellers ikke ville ha truffet. […] En handelspraksis er alltid urimelig dersom den er villedende etter § 7 eller § 8, eller aggressiv etter § 9.

For at ein handelspraksis skal vere villeiande, må han vere feilaktig, uklar, uforståeleg eller tvitydig, ha lita skrift eller skjule vesentlege opplysningar.

Når ei vare blir marknadsført med at ho blir seld til nedsett pris, har vi med salsmarknadsføring å gjere. Slik marknadsføring kan formulerast på mange måtar, til dømes med "før- og etter-prisar", "løp-og-kjøp-tilbod" eller "partivarer". Slike formuleringar gir forbrukaren eit inntrykk av at prisen er sett ned, og at dei får ein prisfordel ved å nytte seg av tilbodet. Marknadsføringa treng ikkje innehalde orda "sal" for at det skal vere salsmarknadsføring.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Tarjei E. Krogh

Lovkrava til salsmarknadsføring

Marknadsføringslova stiller krav om at opplysningar om prisfordelen må vere riktige, klare og fullstendige. Dersom opplysningane ikkje stemmer, blir marknadsføringa rekna som villeiande og dermed forboden etter lova.

Det blir ikkje rekna som ein prisfordel dersom eit produkt alltid er på tilbod, eller dersom butikken ikkje kan vise til ein reell førpris når dei marknadsfører ein etterpris. Då er dette òg ei form for villeiande marknadsføring som er forboden. Førprisen må kunne dokumenterast, og vara må ha blitt selt i ei visst mengd over ein viss periode til den lågaste prisen butikken eller kjeda legg til grunn som førpris.

Krav til påstandar

Påstandar i marknadsføringa om at produkt er berekraftige eller miljøvennlege, må kunne dokumenterast. Til dømes kan ikkje ein restaurant skrive at han tilbyr "lokal og kortreist mat" dersom dette ikkje er riktig. Det er heller ikkje lov å bruke utsegner, symbol, merkeordningar eller bilete som gir kunden eit inntrykk av at noko er sant når det i realiteten ikkje er det.

Om dette skriv Virke.no:

• Påstandar om berekraft må vere korrekte, tydelege og balanserte.

• Marknadsføringa skal i innhald og utforming gi eit korrekt og balansert heilskapsinntrykk.

• Alle påstandar om faktiske forhold må kunne dokumenterast.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Science Photo Library

Det er Forbrukartilsynet og Marknadsrådet som kontrollerer og sørger for at marknadsføringslova blir følgd. Dei skal føre kontrollen i samsvar med kapittel 7 i lova.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Frode Hansen