Sjølvbilete

Sjølvbiletet handlar om korleis du vurderer deg sjølv. Det handlar om alt det positive og negative du tenkjer, trur eller veit om deg sjølv.

Du kan til dømes tenkje om deg sjølv at du taklar utfordringane på skulen ganske bra og er godt likt av klassekameratane dine. Viss du tenkjer om deg sjølv at du har mange positive eigenskapar, har du eit godt sjølvbilete.

Sjølvbiletet ditt består av fleire ulike delar:

• korleis du oppfattar deg sjølv
• korleis du trur andre oppfattar deg
• korleis du sjølv ønskjer å vere

Tenk deg sjølvbiletet som eit anker. Først er vi alle fødde ulike, men viktigast er kva erfaringar du har frå folk du har rundt deg. Kva tilbakemeldingar har du fått frå foreldre, vener, lærarar, folk i nærmiljøet og på skulen, og elles folk du har møtt?

Når du har prøvd å nå ut til nokon, korleis har nådd du fram? Kva respons har du fått? Det påverkar ankeret du har. Viss du har fått mykje positiv erfaring, får du eit godt anker. Viss du har fått mykje negativ respons, eller viss du ikkje klarer å ta inn positive tilbakemeldingar, blir ankeret skjørt.

Viss du har eit trygt og godt anker, er du trygg i deg sjølv og klarer å sjå saka som ho er. Når du får negative tilbakemeldingar, vil du lettare plassere det utanfor seg sjølv og ikkje ta det inn.

Det kan til dømes hende at nokon seier eller legg ut noko usakleg og sårande om deg på nett. Har du eit trygt anker, vil du lettare sjå at det som vart lagt ut ikkje eigentleg seier noko om deg – det seier berre noko om den personen som la det ut. Du vil lettare riste det av deg, le av det, eller konfrontere hen som la det ut.

Du kan ikkje forandre omverda, men du kan endre korleis omverda skal få påverke deg. Du kan fortelje dei næraste, gode vener og familie, at du treng fleire positive tilbakemeldingar.

Det er ikkje i alle miljø det florerer positiv respons – at folk auser av seg med positive tilbakemeldingar. Når du først får komplimentar, ta det inn. Ikkje skyv dei frå deg.

Begynn med deg sjølv: Kva seier du til spegelbiletet ditt kvar morgon? Viss du har sagt til deg sjølv 1000 gonger: "Du er ikkje bra nok, du er ikkje fin nok", så blir det gjennomgangsmelodien. Tankane bombarderer deg 1000 gonger om dagen. Men dette kan du snu. Du kan påverke deg sjølv den andre vegen.

Fortel ditt eige spegelbilete om dei positive eigenskapane dine. Minn deg sjølv på det du har fått til og det positive andre har sagt og gjort mot deg, og gjenta det gjennom dagen.

Det er ikkje alltid det er like lett å snu sine eigne tankar. Viss du har eit skjørt anker, kan det vere vanskeleg å tenkje positivt og få auge på sine eigne gode eigenskapar. Då kan det hjelpe å snakke med nokon eller oppsøkje hjelp.