Fagartikkel
Fagomgrep i faget sikkerheit
Sikkerheitsfaget er på mange måtar eit nytt språk du skal lære – med ei rekkje fagomgrep du skal bli kjend med. Her har vi samla fleire av desse.
Bli kjend med fagspråket i sikkerheitsfaget. Bilete: Arcady / Avgrensa bruksrett
- Administrative sikringstiltak
- er sikringstiltak som opplæring, administrasjon av nøklar og tilgangskontrollsystem, og dessutan sikring av dokument.
- Arbeidsprosess
- er ein rutine som blir utført på ein arbeidsplass. Døme på arbeidsprosessar kan vere å telje opp kassa, leggje kassaoppgjeret i nattsafen, låse butikken eller sjekke veskene til publikum ved inngangen til eit arrangement.
- Beredskapsplan
- er ein klart formulert plan som beskriv tydeleg kva som skal gjerast ved ei kritisk hending. Planen skal førebu oss på krisesituasjonar med alvorlege konsekvensar.
- Biometri
- Biometriske kjenneteikn er kroppslege kjenneteikn som er unike for deg som enkeltperson og samtidig permanente eller stabile over tid. Dei mest kjende biometriske kjenneteikna er fingeravtrykk, handavtrykk og ansiktsform, og dessutan dei to augeteknologiane netthinne- og irisavlesing.
- FG-godkjenning
- FG er ei forkorting for "forsikringsgodkjend". Eit FG-godkjent sikringsprodukt har bestått ein eller fleire testar etter europeiske standardar eller FGs eigne krav. FG-godkjenning får ein ved søknad til FG Skadeteknikk. Eit sikringsprodukt kan vere ein lås, eit alarmanlegg, eit våpenskap, m.m.
- Fysiske sikringstiltak
- er fysiske tiltak for å sikre bygningar, oppbevaringseiningar og gjenstandar, som gjerde, dører og skap.
- GDPR
- General Data Protection Regulation (GDPR) er eit datapersonvernregulativ frå EU. Det inkluderer òg overføring av personopplysningar utanfor EU.
- HMS
- Helse, Miljø og Sikkerheit (HMS) består av ei rekke reglar og rutinar for å sikre eit forsvarleg arbeidsmiljø.
- Internkontroll
- er systematiske tiltak som skal sikre at aktivitetane for verksemdene blir planlagde, blir organiserte, blir utførte, blir sikra og blir haldne ved like i samsvar med krav fastsett i eller i samsvar med HMS-lovgiving.
- Internkontrollforskrifta
- Internkontrollforskrifta gir utfyllande føresegner om reglane i arbeidsmiljølova, mellom anna krav til organisering av arbeidet, som arbeidslokale og verneutstyr.
- Konsekvens
- er resultatet av ei uønskt hending.
- Manuelle sikringstiltak
- er sikring som blir utført av menneske, anten det er eigne tilsette eller innleidde vektarar. Manuell sikring blir ofte utført som vektartenester i form av sentervakthald, flyplassteneste, resepsjonsteneste og liknande.
- Nødvendig rømmingstid
- er den tida det er berekna at det tek å evakuere ein bygning.
- Objekt
- er arbeidsområdet til ein vektar – vanlegvis ei verksemd eller heile området som vaktselskapet er leigd inn for å sikre.
- Offentleg rom
- er eit fysisk område som er ope for alle, som til dømes ei gate eller ein park.
- Personvern
- er alle typar personopplysningar og vern av desse. Personopplysningar er alle opplysningar som kan knytast til ein bestemd person. Vi skil mellom sensitive og ikkje-sensitive personopplysningar.
- Risiko
- Risikoen er uønskte hendingar som kan vere ein trussel mot verdiar som liv, helse, miljø, materielle verdiar eller omdømme. Risiko kan kallast motsetninga til sikkerheit.
- Risikoanalyse
- er ein systematisk analysemetode verksemder bruker for å få kontroll med risiko.
- Risikoformel
- er ein formel vi bruker i ein risikoanalyse for å talfeste risikoen. Talet vi kjem fram til, kallar vi risikotalet. Sannsyn · konsekvens = risiko.
- Sannsyn
- er kor stor sjanse det er for at ei hending kan skje.
- Sensitive personopplysningar
- er personopplysningar som blir rekna for å vere private, som helsehistorikk, biometri, kriminell fortid, etnisitet, seksuell identitet, politisk og religiøs oppfatning og medlemskap i fagforeining.
- Sikringsgrupper
- er gruppene vi deler sikringstiltaka inn i. Det er fire grupper: fysiske, tekniske, manuelle og administrative tiltak.
- Tekniske sikringstiltak
- er tekniske innretningar som skal verne ein verdi, som alarmanlegg, tilgangskontrollsystem og videoovervaking.
- Tilsynsstyresmakt
- Ei tilsynsmyndigheit etter HMS-lovgivinga fører tilsyn med og gir rettleiing om gjennomføring og etterleving av ei forskrift.
- Tiltaksplan
- er ein handlingsplan som viser kva ei verksemd skal gjere for å redusere risikoen for at ei uønskt hending skal skje. Tiltaksplanen er ei oversikt, vanlegvis i form av ein tabell, der dei uønskte hendingane er lista opp. Ved kvar uønskt hending står det kva tiltak som skal setjast i verk, fristen for gjennomføring, kven som er ansvarlege for dei enkelte tiltaka, kva tiltaka vil koste, og kva prioritet dei har.
- Trusselbilete
- er ei vurdering av truslar mot samfunnet. Fleire offentlege aktørar jobbar aktivt med å avdekkje og forhindre moglege truslar – dei gjennomfører jamlege trusselvurderingar.
- Verksemd
- Verksemder kan anten vere private eller offentlege (kommune, fylkeskommune eller staten). Orda verksemd og bedrift blir ofte brukte om kvarandre.