Roller i kommunikasjonen

Når vi kommuniserer med kvarandre, går vi inn i bestemte roller. Det er kommunikasjonssituasjonen og forholdet vårt til samtalepartnaren som avgjer kva rolle vi får. Ein ungdom kan til dømes ha elevrolla overfor læraren, storebrorrolla overfor veslesystera eller ekspeditørrolla overfor ein kunde i butikken der han arbeider etter skuletid. Med rolla følgjer det forventningar til korleis vi skal oppføre oss. Rollene avgjer mellom anna kven som får lov til å styre samtalen.

Personen som styrer kommunikasjonen, har ei overordna eller dominerande rolle. Til dømes vil ein politibetjent som har stansa ein fartssyndar, ha ei dominerande rolle og styre samtalen. Personen som har køyrt for fort, vil i dei fleste tilfella ta på seg ei underordna rolle og vise audmjukskap for å sleppe meir straff enn nødvendig. Venner som pratar saman, har gjerne likeverdige roller i samtalen. Det vil seie at alle har like stor rett til å styre samtalen om dei vil. Å vite kva for ei rolle ein situasjon krev, høyrer òg med til den kommunikative kompetansen.