Joejken båarasommes tjaalegh
Saemien aerpievuekesne joejke vihkeles sijjiem utni jïh åtna. Joejke ektievoetem skaepede guktie fïere guhte sov identiteetem damta fuelhkesne jïh siebriedahkesne. Joejke lij aaj vihkeles saemien aerpievuekien jaahkosne. Joejke dovne dovletje jïh daaletje bïevnesh saemien siebriedahken bïjre vadta. Dah båarasommes saemien tjaalegh leah joejke-teeksth.
Olaus Sirma (medtie 1650-1719) lij saemien hearra-learohke. Dïhte göökte joejkh tjeeli, maam govleme, jïh dle daejtie professorese Johannes Schefferus vedti. Schefferus jaepien 1673 gærjam latijne-gïelesne bæjhkoehti. Gærja, Lapponia, lij saemiej bïjre jïh gærjesne joejke-teeksth Måersie faavroe jïh Guldnasas maam Olaus Sirma tjaaleme. Joejkh leah gieriesvoeten bïjre, guktie ålma sov nïejtem ohtsele jïh guktie ussjede edtja nïejten gåajkoe vuelkedh råantjojne.
Jakob Fellmann lij såevmien hearra gie Utsjokesne barki 1820-låhkosne. Dïhte gellie joejkh govli jïh tjeeli. Akte daejstie lea Soelege jih nåejtie. Soelege jïh nåejtie molsestallijægan maam akt jiehtedh. Soelege lea saemiej eatnamasse båateme jïh joejken mietie åadtjobe lohkedh guktie dah guaktah digkiedægan. Minngie-gietjesne nåejtie jeahta soelege faamoem åtna jïh jååhkesje: «Årroeh daelie åejvie, Soelege, datne muerjide, gierkide, kraeside hierrine sjïdteme...» jïh soelege vaestede «Datne dåssjenh, nåejtie».[1]