Gåatoehtimmie Åarjel-raedtesne

Gåatoehtimmie Åarjel-raedtesne

Manne galkem saarnodh guktie mijjen sïjtesne bovtsem gåatoehtibie jaepesne.

Gïjre-jaepien libie årroeminie Åarkaj jïh Våalaj baaktoe miesiehkinie - urries bovtse jïh tjorme bïjre miesehkem gåatoeminie. Gåessie jïenehke aaltojste guadteme lea jïh snuehtie sjædta, dellie sjïdtebe feeledh jïh båantan sïeterh geehtedh, guktie ij edtjh «skaada» sjïdtedh. Muvhten jaepien gåessie garre gïjre lea, guktie ibie maehtieh geehtedh sïeterh, dellie båantah maaksoeh sijhtieh, juktie bovtse lea sïeterinie orreme. Dellie sjïdtebe maeksedh guktie båantajgujmie latjkebe.

Giesien vööste gåessie galkebe giedtine aelkiestidh, dellie juhtebe Bavlan gåajkoe jïh desnie geadtan tsaekebe jïh miesieh mïerhkesjibie. Gåessie bïjvele jïh maajke sjædta, dellie sjïdtebe juhtedh guhkiebasse jallese bovtsine. Giedtiem utnebe Våahta-vaerien dalvesen nelnie, jïh die desnie tsaekebe jïh buhtjebe jïh aaj miesieh mïerhkesjibie.Gåessie goebpere dellie sjædta, dellie bovtse jïjtje låvlese vualka jïh barrene. Rïhkedahkesne viht tjöönghkebe bæjjese Rööpsesvaaran. Desnie årroejibie bovtsine goske lopme dalva. Dellie juhtebe tjaktje-laantese.

Muvhten tjaktjen gåessie leamoe sjædta, dellie bovtse barrene skåajji mietie jïh masta jeatjh sïjtide, Nöörjen bealan jïh Sluvven bealan. Dellie sjïdtebe raerhkedh.

Åvtelen jåvli heantemem utnebe. Dellie båantah båetieh jïh maatadims bovtsh sijhtieh åestedh.

Muvhtem bovtsem jïjtjh slaaterdibie jïh barre ruaksjah tjåamahtassh (tjuamastahkh) doekebe. Dellie gujht dueljiem jïh gaamesh, åejjiem, tjeapohkem, ïehterdahkh jïjtjh utnebe aajmone.

Mænngan orre-jaepiem dellie juhtebe daelvie-laantese. Jïh dellie bovtse dalvahtovveme. Gåessie gåatome lea, dellie bovtse-daejrijh (ryöjnesjæjjah) barre don daan biejjien bovtsem tjuejkieh. Gïjre-jaepien gåajkoe, gåessie tjarve sjædta, dellie sjïdtebe daejredh (ryöjnesjidh) jæjhka (jïjjen), guktie ij edtjh bovtse barranidh jïh jallese vuelkedh jïjtje. Gåessie bovtse tjarke rahtja jallese, dellie sjïdtebe varki skodtedh jïh vuelkedh viht gïjre-laantese Åarkan jïh Våalan gåajkoe vööstede (bååstide).

Gaaltije

Bergsland, K., Hasselbrink, G. & Holm Bull, E. (1985). Saemien lohkeme-gærja. (2.utg) Universitetsforlaget

Lahtestimmie

Daennie teesktesne baakoeh mah bokstaavem mïrhke ï utnieh sïejme i-ine tjaaleme. Mijjieh naaken daejstie baakojste mïrhke ï-ine tjaaleme, vg jïh, dïhte jnv.