Exercise

Ejercicios: El sistema educativo en España

Trabaja con ejercicios después de haber leído el texto sobre el sistema educativo en España.

En lærer står bak to elever for å hjelpe til med en oppgave. Foto. — Image: Tom Knudsen / CC BY-SA 4.0

1. Comprensión

Hva husker du om det spanske skolesystemet? Test deg selv!

2. ¡Completa las frases!

Dra orda på riktig plass slik at setningene gir mening.

3. Los verbos modales

Husker du hva modale hjelpeverb er? De finnes både på norsk og på spansk, og måten de brukes på, er også ganske lik. Ta en kikk på reglene og bøyningsskjemaet for disse verba, og prøv deg på øvingene under.

Modale hjelpeverb — bøyning og bruk

De modale hjelpeverba sier noe om måten noe blir uttrykt på, for eksempel som ønske, påbud eller mulighet.

Når vi bruker et modalt verb i en setning, står det som regel sammen med et hovedverb. Vi må alltid bøye det modale hjelpeverbet, mens hovedverbet må stå i infinitiv (ubøyd form).

De vanligste modale hjelpeverba på spansk

deber å burde
poder å kunne (å ha mulighet til)
saber å kunne (å beherske noe, å ha lært)
tener que å måtte
querer å ville

Bøyning

De fleste modale hjelpeverba har uregelmessig bøyning i presens. Det er lurt å lære bøyningen utenat fordi du kommer til å ha bruk for disse verba ganske ofte.

modale hjelpeverb
	deber	poder	saber	tener que	querer
yo	debo	puedo	sé	tengo que	quiero
tú	debes	puedes	sabes	tienes que	quieres
él, ella, usted	debe	puede	sabe	tiene que	quiere
nosotros/as	debemos	podemos	sabemos	tenemos que	queremos
vosotros/as	debéis	podéis	sabéis	tenéis que	queréis
ellos/as, ustedes	deben	pueden	saben	tienen que	quieren

Eksempelsetninger

Pedro debe viajar a Noruega. Pedro bør reise til Norge.
Pedro puede aprender noruego. Pedro kan lære norsk.
(har muligheten til)
Pedro sabe hablar noruego. Pedro kan snakke norsk.
(er i stand til, har lært)
Pedro tiene que hacer deberes. Pedro må gjøre lekser.
Pedro quiere aprender más. Pedro vil lære mer.

Conjugar y utilizar los verbos modales

Kan du bøye og bruke modale hjelpeverb riktig nå? Test deg selv!

4. ¡Encuentra los verbos modales!

Se en gang til på teksten om det spanske skolesystemet, El sistema educativo en España. Gå gjennom avsnitta "Las modalidades de Bachillerato" og "El acceso a la educación universitaria" og prøv å finne alle setninger med modale hjelpeverb. Skriv dem ned på et ark eller digitalt, og oversett til norsk. Marker de modale hjelpeverba både i de norske og i de spanske setningene. Når du er ferdig, kan du sammenlikne med fasiten.

Fasit

Fasit modale hjelpeverb i teksten

Las modalidades de Bachillerato 

Los alumnos que más tarde quieren hacer una carrera universitaria suelen estudiar el Bachillerato.
Elevene som senere vil ta en universitetsgrad, pleier å gå på studieforberedende utdanningsprogram.
General: Esta es la modalidad más abierta si no sabes qué quieres estudiar después.
Allmenn: Dette er det mest åpne utdanningsprogramet om du ikke vet hva du vil studere etterpå.
Arte: Esta puede ser una buena opción si te interesa la música, la danza o el arte.
Kunst: Dette kan være et godt valg om du er interessert i musikk, dans eller kunst.
Ciencias y Tecnología: Si tienes planes de estudiar Ingeniería, Medicina o Matemáticas, por ejemplo, esta puede ser una buena alternativa.
Forskning og teknologi: Hvis du har planer om å studere ingeniørvitenskap, medisin eller matematikk, for eksempel, kan dette være et godt alternativ.
Humanidades y Ciencias Sociales: Si te gusta la literatura, la filosofía, la política o el turismo, por ejemplo, puedes elegir esta modalidad.
Humaniora og sosialvitenskap: Hvis du liker litteratur, filosofi, politikk eller turisme, for eksempel, kan du velge dette utdanningsprogrammet.

El acceso a la educación universitaria

Por lo general, para acceder a una universidad los alumnos españoles tienen que hacer una prueba de acceso, también conocida como EBAU o EvAU.
Vanligvis må spanske elever avlegge en opptaksprøve, også kjent som EBAU eller EvAU, for å komme inn på universitet.
Tienen que hacer cuatro exámenes obligatorios (tres comunes a todas las modalidades de Bachillerato y uno dependiendo de su modalidad), y pueden hacer hasta cuatro exámenes más, optativos, para subir nota.
De må avlegge fire obligatoriske eksamener (tre like for alle studieforberedende utdanningsprogram og en avhengig av utdanningsprogrammet de går på), og de kan avlegge opptil fire valgfrie eksamener i tillegg, for å få bedre karakter.

5. El sistema escolar noruego

En oversikt over det spanske skolesystemet. Illustrasjon. — El sistema escolar español. Image: Lars Drage / CC BY-SA 4.0

Husker du illustrasjonen som viser det spanske skolesystemet? Se på den en gang til. Trykk på pilene nederst til høyre for å forstørre bildet.

Jobb sammen i par og tegn en tilsvarende oversikt for det norske skolesystemet. Bruk både de norske begrepa og de tilsvarende spanske orda.
Lat som om dere skal forklare det norske skolesystemet til en spansktalende elev. Bruk gjerne ord og uttrykk fra boksen "Glosehjelp".

Glosehjelp

Gloser til det norsk skolesystemet

a los x años x år gammel, i en alder av x år
empiezas du begynner
terminas du avslutter
puedes elegir du kan velge
primero, después først, etterpå
antes de (+ infinitiv eller substantiv) før
después de (+ infinitiv eller substantiv) etter
tienes que du må
hay que man må
a partir de fra og med
hasta til og med
de... a fra ... til
para obtener for å oppnå
(no) hay det finnes (ikke)
el bachiller / el "russ" russ
ser seleccionado para el examen å bli trukket ut til eksamen
el certificado de notas / el expediente académico vitnemål
el nivel requerido para iniciar estudios universitarios studiekompetanse