Tredelsregelen og det gylne snittet
Poenget med storleiksforhold er at heilskapen skal bli best mogleg. Dei aller fleste nybegynnarar plasserer element i midten, noko som gir eit proporsjonalt forhold på 1:1. Dette gir eit litt statisk uttrykk. For å skape meir energi i arbeidet kan du unngå midten og heller bruke tredelsregelen eller det gylne snittet.
Tredelsregelen
Dersom du tenkjer deg at du deler flata i produktet eller arbeidet ditt i tre delar horisontalt og vertikalt, vil du få eit rutenett med ni ruter. Du kan plassere eit blikkfang, eit hovudmotiv eller eit element langs linjene eller i eitt av dei fire punkta der linjene kryssar kvarandre. Dette vil då gi eit proporsjonalt forhold på 1:2.
I utstillinga av interiøret på biletet til høgre ser du at golvflata og den brune bakplata ligg langs tredelslinja både horisontalt og vertikalt. Dei tre bakarste møblane ligg langs den horisontale linja, og elementet føre ligg i den vertikale linja. Utstillingsdesignaren har ikkje plassert møblane tilfeldig, men laga ein dynamisk og spennande komposisjon ved å bruke tredelsregelen som verkemiddel.
Det gylne snittet
Det gylne snittet er eit matematisk omgrep som kan likne litt på tredelsregelen. Forenkla kan vi dele ei linje i åtte like store delar, og då finn vi det gylne snittet i det femte punktet. Det gylne snittet er eit komposisjonsprinsipp som har vore brukt heilt sidan antikken. Det er denne inndelinga som vi opplever som den mest harmoniske måten å dele ei linje, flate eller form på. Vi finn inndelinga fleire stader i naturen.
Det gylne snittet er vanleg å bruke i fotografering, ved at ein plasserer motivet mot høgre eller venstre i biletflata. Like viktig er det å bruke prinsippa det gylne snittet eller tredelsregelen når du designar eit tredimensjonalt produkt. Det kan til dømes vere når du plasserer ein kontrast i ein dekorasjon, eller det kan vere storleiksforholdet mellom skeibladet og skaftet i ei tresleiv.
Vil du vite meir?
Du kan lese meir om det gylne snittet på Matematikk.org, og på Numerologen.no kan du sjå korleis talet 9, spiralen, Fibonacci-rekka og det gylne snittet heng saman.