Geahččaladdan: Čuovgga sojaheapmi (simuleren)
Dán simuleremis iskkat mo čuovga láhtte go manná áimmus čáhcái, dahje láse čađa, ja ollu eará. Sáhtát maiddái mihtidit viŋkkiliid sisa- ja olggosguvlui, ja oaidnit mo čuovgga ivdnii váikkuha bohtosii.
Simulerema birra
Simuleremis lea vejolaš sirddášit čuovgagáldu, heivehit boahtinviŋkila ja rievdadit ávdnasa čáhcin, áibmun dahje lásen. Teoriija mii gullá dán simuleremii, gávnnat siidduin Bárrofenomenat, Čuovgadoadjin ja Jietnabárut.
Dát sisdoallu ii čuovo universála hábmema, ja muhtin geavaheddjiide sáhttá dan geažil váttis fihttet ja ipmirdit dan. Bargobihttát leat visuála hárjehusat. Šearbmalohkki ii sáhte lohkat simulerema. Du kan finne alternativt innhold i artikkelen Suokkar jietnabáruid
Bargobihttá 1. Álggahus - vállje bajimussii áimmu ja vuolemussii čázi
- Maid sáhtát dadjat boahtinviŋkila ja reflekšuvdnaviŋkila birra (čuovgasuotnjara viŋkil dan vertikála linjjá ektui man gohčodit boahtinnormálan)?
- Suokkar mo boahtinviŋkil váikkuha reflekterejuvvon suotnjara intensitehtii ja dan suotnjara intensitehtii mii manná čáhcái. Maid gávnnahit? Manne doaivvot leat nu?
- Mo doddjo suonjar go rievdadat vuolemus materiála ja válljet láse dan sadjái go čázi? Manne dáhpáhuvvá nu?
- Vállje dál ges čázi bajimussii ja áimmu vuolemussii. Gávnnat go boahtinviŋkila rádjeárvvu? Rádjeárvu lea dat boahtinviŋkil mii juste dagaha ahte suonjar ii šat mana vulos čáhcái. Viŋkilat mat leat stuorábut go dat dagahit ollislaš reflekšuvnna.
Bargobihttá 2. Prisma – vállje áimmu birrasiin
- Iska iešguđet láseprismmaid. Sáhtát maiddái máŋga prismma bidjat maŋŋálaga. Rievdat ivdneskálá ja čális guđet ivnnit doddjojit eanemusat ja unnimusat.
- Iska dasto mii dáhpáhuvvá vilges čuovggain. Doallá go deaivása dainna mo ovttaskas ivnnit láhttejit?
Bargobihttá 3. Eambbo reaiddut
- Dás lea vejolaš iskat mo čuovgga leaktu rievdá iešguđet materiálain. c lea čuovgga leaktu guorosvuođas ja áimmus. Máid gávnnahit?
- Iska mii čuovgga leaktu lea iešguđet ivnniin. Oainnát go oktavuođa dás ja man ollu čuovgasuonjar doddjo?
CC BY-SADán lea/leat čállán Kristin Bøhle. Vuoigatvuođaguoddit: University of Colorado ja PhET simulations
Maŋemusat ođastuvvon 03/15/2020