Saemien soptsesh
Saemien soptsesh jallh heamturh leah jeatjhlaakan jeatjah laantijste aaj heamturh Nöörjeste jïh Sveerjeste. Eah saemieh soptsesth slåahten, gånkan, gånkan nïejten jallh gånkan baernien bïjre.
Jens Ivar Nergård gærjesne «Den levende erfaring» tjaala saemien soptsestimmievuekie lea «Dïhte jielije dååjrese». Saemien soptsesh vuesiehtieh guktie saemieh eatnamisnie jealeme jïh guktie eatnemen vierhtide nuhtjeme.
Saemieh soptsestieh guktie saemieh eatnamasse böötin jïh aaj guktie kreekh leah skaepiedamme. Saemieh aaj soptsestieh nåejtiej, sjïele-hearraj jïh mievriestæjjaj bïjre mah meehtin almetjem juvre-hammose bïejedh. Gosse edtjin dam darjodh die tjoerin veeljedh dam juvrem mïsse almetje plïeresadtje. Dïhte guhte juvren hammosne, meehti ussjedidh goh aerebi. Dïhte tjoeri desnie årrodh goske nåejtie gærroem luejhtieji jallh aaj goske jeemi, jallh aaj goske hammoe idtji vielie sjïehth juktie mïele jorkesovveme.
Saemien soptsesi ovmessie ulmieh:
- edtjieh faepieldidh
- edtjieh dååjresi bïjre soptsestidh
- edtjieh darjodh juktie saemieh maehtieh ovmessie dååjresh seammalaakan guarkedh
- edtjieh kultuvrem vaarjelidh
- edtjieh vuesiehtidh guktie edtjebe dåemiedidh jïh jieledh
- maanah jïh geerve almetjh edtjieh soptsesi tjïrrh lïeredh eatnemen seahkaridh
Dah mah vihkielommes åarjel-saemiej soptsesinie:
- staaloe
- rovhtege
- saajve
- bïerne
Jeatjah aalkoe-almetji soptsesh
Mijjieh hov daejrebe man bïjre saemieh soptsestin. Men jeatjah aalkoe-almetjh dah aaj seammalaakan soptsesh utnieh guktie mijjieh?
Heamturh
Heamturh leah soptsesh almetji, kreeki jïh jeatjah gaagkoej bïjre. Gellien aejkien dahkoe lea slåahten, gånkan, gånkan nïejten jallh gånkan baernien bïjre. Gellie ovmessie heamturh gååvnesieh. Almetje-heamturh, dellie soptsestæjja jallh tjaelije ovnohkens. Mearan tjeahpoe-heamturh dellie daejrebe gie heamturem tjaaleme.