Norgga nuoraid eallinvuogit - Naturfag (TP) - NDLA

Njuike sisdollui
Oppgave

Norgga nuoraid eallinvuogit

Gávnnat mii definere eallinvuogi ja mat leat dearvvašlaš eallinvuogit. Mo leat norgga nuoraid eallinvuogit? Dovddat go iežat dain? Mo váikkuha eallinvuohki du dearvvašvuhtii?

Jurddaš – bárra – juoge

Jurddaš: Mii lea eallinvuohki?

Bárra: Mana earáin oktii, ja hábme eallinvuohkedoahpaga definišuvnna.

Juoge: Digaštallat luohkás.

  • Mat fáktorat váikkuhit du eallinvuohkái?
  • Mii lea dearvvašlaš eallinvuohki?
  • Soabadehpet muhtun eavttuid mat definerejit dearvvašlaš eallinvuogi.

Bargobihttá 1: Áššit golmma oahppi birra

Árvvoštallet dán golmma oahppi; Pia, Benjamin ja Anders eallinvugiid daid eavttuid vuođul maid lehpet bidjan dearvvašlaš eallinvuohkái.

Pia

Pias lea dávjá hoahppu iđđedis ja dábálaččat ii vuorut borrat iđitbiepmu. Son čuovvu eatni mielde billain ovddos maŋos skuvlii. Vuosttaš bottus son oastá gáhku ja bruvssa kantiinnas. Daidda lea eambbo miella go saláhtii, láibái ja mielkái. Oahppin son čohkká beavdeguoras eanas beaivvi. Eahkedis lea dávjá ovttas olbmáiguin, ja sii áinnas fitnet vázzimin párkkas.

Benjamin

Benjamin ráhkada alcces niestti sihke iđitbiebmun ja beaiveborrama váras ovdal go vuolgá ruovttus, ja dasto borrá iđitbiepmu busses skuvlii manadettiin. Niestin lea dábálaččat láibi vuosttáin, vuoivvasmeasttuin ja ruotnasiiguin. Son oastá áinnas mielkki ja šattuid kantiinnas. Vaikko Benjamin lea maiddái skuvlaoahppi, de son lea válljen govdavaláštallama ja danne sus lea measta juohke beaivvi hárjehallanáigi skuvllas. Benjaminas lea oasseáiggebargu bensiidnastášuvnnas gos bargá juohke nuppi maŋŋelgaskabeaivvi, ja dávjá šaddá nu ahte borrá mállásiid doppe go lea barggus.

Anders

Andersis lea buorre áigi iđidiid ja borrá hávvarbuvrru iđitborramuššan juohke beaivvi. Son sihkkelastá ovddos maŋos skuvlii . Son lea huksen- ja rusttetteknihka oahppi ja sus leat aktiivvalaš beaivvit. Son dávjá oastá pizzajorbadagaid dahje gárvves bageahtaid kantiinnas. Anders oaivvilda ahte lea guoibmái gaskabeivviid borrat ovttas bearrašiin, ja geahččala nu dávjá go vejolaš borrat gaskabeivviid ruovttus. Eahkediid son dávjá golaha TV dahje dihtora ovddas.

Bargobihttá 2: Norgga nuoraid eallinvuogit

Guorahala 16-24 jahkásaš norgga nuoraid eallinvugiid Statistihkalaš guovddášdoaimmahaga statistihkkabáŋkkus.

  • Merke agi "16-24 jagi".
  • Merke sohkabeali, agi ja eallindábiid maid háliidat guorahallat.
  • Vállje stoalpodiagrámma dahje linnjadiagrámma mas čájehat dáhtaid.
  1. Movt leat eallinvuogit rievdan

    1. lihkadeami ektui 1998-2019 áigodagas?
    2. snuksema ektui 2008–2019 áigodagas?
    3. borrandábiid ektui(guolli, šattut/muorjjit ja ruotnasat) 2005–2019 áigodagas?
    4. sohkkara ektui (sohkarjuhkosat, njálgát) 2005–2019 áigodagas?
  2. Dovddat go iežat dáid dieđuin? Buohtastahte bohtosiid iežat eallinvugiin.
  3. Mat váikkuhusat leat eallinvuogis du dearvvašvuhtii?
  4. Manne ollugiid mielas lea váttis válljet riekta dasa mii guoska eallinvuohkái ja dearvvašvuhtii?

Dán lea/leat čállán Camilla Øvstebø.
Maŋemusat ođastuvvon 2022-03-03