Akte hijven maadth-bïhkedasse - Åarjelsaemien voestesgïeline (SR jåa1) - NDLA

Hopp til innhold
Fagartikkel

Akte hijven maadth-bïhkedasse

Gosse datne edtjh digkiedimmie-teekstem tseegkedh dellie maahtah maadth-bïhkedassem "Dïhte gollehke gïete" nuhtjedh. Dellie aktem teekstem tjaalah mesnie vïjhte boelhkh – akte fïereguhten soermese aktene gïetesne.

Teeksten nomme

Teeksten nomme vihkeles. Tjaelieh teeksten nommem naemhtie guktie lohkije guarka man bïjre teekste. Mujhtieh aaj teeksten nomme edtja lohkijasse lastoem vedtedh vielie lohkedh. Darjoeh dan åvteste aktem hijven bijjie-baakoem mij vuesehte maam datne mïelh.

Aalkoe

Aalkosne aamhtesem åehpiedahtah. Maahtah aaj dov veanhtoem mubpesth tjaeledh jis sïjhth, men maaje ånnetji jeatjah baakoejgujmie goh teksten nommesne. Dastegh aktem teekstem vaestedh aktede jeatjah almetjistie, tjoerh dam lohkijasse saarnodh dallatjinie, v.g.: «Manne raaktan måarahtovvim gosse Piere Dearkan teeksten lohkim Learohkh fer aeblehts! plaeresne Snåsningen jååktan….» Datne åenehkslaakan tjaalah man bïjre Dearkan teekste lij, jïh mænngan dov mïelem tjaalah.

Åejvie-boelhke

Åejvie-boelhkesne datne dejtie golme argumentide åehpiedahtah mah dov mïelen mietie leah vihkielommes. Tjïelkesth dov argumenth sjyöhtehke rïektesigujmie, vuesiehtimmiejgujmie jïh dååjrehtimmiejgujmie. Rïektese dov ussjedammesvoetem lissehte, vuesiehtimmieh jïh dååjrehtimmieh domtesh jïh eadtjohkevoetem gåaskoeh! Uvtemes edtjh ajve dov argumentasjovnen bïjre tjaeledh, jïh edtjh ajve vuestie-argumenti bïjre tjaeledh jis eevre daerpies.

Galhkuve

Galhkuvisnie edtjh iktedidh jïh konkluderadidh. Tjaelieh maaje dov veanhtoem mubpesth akten minngemes aejkien. Hijven aktine appelline galhkedh (haestieminie) lohkijasse. Minngemosth dov nommem tjaalah.

Skrevet av Marion Federl og Ellen Bull Jonassen.
Sist faglig oppdatert 08.06.2021