Til læraren
Denne oppgåva er fin å gjere etter at elevane har lese både "Karens jul" og Sult. Dei bør kjenne til typiske kjenneteikn ved naturalismen og modernismen.
Målet med oppgåva
Målet med oppgåva er å sjå korleis skrivestilen til ein forfattar heng saman med kva hen ønskjer å formidle. Hamsun skreiv som han gjorde fordi han hadde eit anna mål enn naturalisten Amalie Skram.
Derfor er det viktig at du set deg inn i
korleis naturalisten Amalie Skram skreiv, og kvifor ho skreiv slik
korleis modernisten Hamsun skreiv, og kvifor han skreiv slik
Del 1:. Skrivestil og mål hos Skram og Hamsun
Sit i grupper. Lag ei punktvis oversikt over korleis Skram og Hamsun skreiv, og kva som var målet deira når dei skreiv. Viss de er i tvil, les meir om emnet i desse to artiklane:
Relatert innhald
Del 2: Skriv "Karens jul" av Knut Hamsun
No skal du skrive den naturalistiske novella "Karens jul" av Amalie Skram om til slik Hamsun ville ha skrive ho. Det vil seie at du skal behalde handlinga i novella, men endre ho slik:
Målet med novella skal ikkje lenger vere å kritisere samfunnet si behandling av dei fattige, men å vise korleis Karens sinn blir påverka av fattigdom, svolt og kulde.
Forteljaren skal ikkje vere autoral, men personal, og den interne synsvinkelen skal liggje hos Karen (jeg-form).
Bruk ein skrivestil som liknar bevisstheitsstraumen. Eksperimenter med teiknsetjinga, slik at forma på teksten din minner om tankane hos eit menneske.
Vis, gjennom skrivestil og handling, at mennesket er irrasjonelt, og at det "ofte oppstår sjelelige virksomheter av det underligste slag" (Hamsun, 1890/1994, s. 17).
Vel deg gjerne ut ein mindre passasje av novella, til dømes møtet mellom Karen og politimannen.
Del 3: Skriv Sult av Amalie Skram
Korleis ville Amalie Skram ha skrive Sult? Les utdraget frå starten av romanen. Vel deg deretter ut ein passasje og skriv han om, slik at han blir naturalistisk i form og innhald. Du finn utdrag på Norgeshistorie. Hugs:
Målet er ikkje å skildre psykologien til den namnlause Sult-helten, men korleis livssituasjonen hans er eit samfunnsproblem.
Forteljaren skal vere autoral i staden for personal. Du vel sjølv om du vil ha refererande eller allvitande synsvinkel.
Du bør bruke mykje plass på å skildre fattigdommen mest mogleg detaljert og nøyaktig. Gjer dette i miljø- og personskildringar.
Bruk gjerne dialekt i replikkane.
Del 4: Les for kvarandre og diskuter
Les tekstane høgt for kvarandre i grupper. Om de synest nokon har lykkast spesielt godt – oppmuntre kvarandre til å lese framfor klassen.
Diskuter i plenum: Har denne skriveøvinga hjelpt dykk til å forstå korleis skrivestil og mål heng saman for ein forfattar? Grunngi svaret ved å vise til døme.
Kjelder
Hamsun, K. (1994). Fra det ubevidste sjæleliv. Oslo: Gyldendal. [Opphavleg utgitt 1890]