Gistá er den lulesamiske nemninga på vottar som er sydde i pels. På nordsamisk seier ein gisttat. Gistá har tradisjonelt vorte sydd av leggskinn frå reinsdyr. Til eit par gistá treng ein vanlegvis ein omgang leggskinn, det vil seie alle leggskinna frå ein rein.
Ráhpuga er den lulesamiske nemninga på vottar som er sydde i garva skinn. På nordsamisk seier ein rahpohat.
I dei tradisjonelle skinnvottane er det vanleg å ha mellomlegg mellom saumane, og både skinn- og pelsvottar har dekor i tekstil.
Inne i begge vottetypane har det vore vanleg å bruke ullvottar og også sennegras for å halde på varmen. Sennegraset vart slått på seinsommaren, og vart oppbevart i sekker gjennom vinteren. Etter at graset er tørka og banka, isolerer det og held hendene tørre og varme.
Det har vore vanleg å fôre votten i skaftet rundt handleddet, men bortsett frå det har det ikkje vore vanleg med fôr.
Tradisjonshandverk som inspirasjon
Du kan la deg inspirere av mønster og saumteknikkar og lage samiskinspirerte vottar i tekstil. Men hugs å vere bevisst på inspirasjon og kopiering når du tek utgangspunkt i eit tradisjonshandverk. Sjå artikkelen om kulturell appropriasjon og kva det inneber innanfor duodji.