Ordforråd og grammatikk

Jobb i grupper. Kvar gruppe tek for seg éin ordklasse (anten substantiv, adjektiv eller verb). Vel gjerne ein ordklasse de har særleg behov for å repetere.

Løys oppdraget dykkar, lag ein plakat om ordklassen og presenter han for klassen.

Orda de skal jobbe med, finn de i ordskya nedanfor. Dei same orda finn de også rett under ordskya. Der er dei sorterte alfabetisk.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Julia Kleven, Stina Åshildsdatter Grolid

Oppdrag 1: Substantiv

1. Finn alle substantiva i ordskya eller lista.

2. Bruk ordbok og sorter substantiva etter kjønn. Lag ein tabell og før dei opp i bestemt og ubestemt form eintal og fleirtal, til dømes slik som i tabellen nedanfor.

3. Bruk faglege trykte eller digitale kjelder og finn ut :

• Kva er forskjellen mellom ubestemt og bestemt form? Når bruker vi kva form? Lag døme og forklar dei.

• Kan substantiv skifte kjønn?

• Kva står forkortingane m, f og n i tabellen for?

• Finn nokre hjelpereglar som gjer det lettare å bestemme kjønnet på ein del substantiv.

Oppdrag 2: Verb

1. Finn alle verba i ordskya eller i lista.

2. Bruk faglege kjelder (øvingsgrammatikken på NDLA: Verb, grammatikken i eit læreverk eller på internett) og finn ut :

• Kva kallar vi grunnforma av verbet?

• Tyske verb blir bøygde i person, tal og tid. Forklar kva som er meint med det. Bruk døme.

• Vi kan dele inn tyske (og norske) verb i to hovudgrupper etter måten dei blir bøygde på.

  • Kva heiter desse to hovudgruppene?

  • Kva er karakteristisk for måten dei dannar preteritum og presens perfektum på?

  • Plasser kvart verb frå ordskya eller ordlista innanfor ei av desse to gruppene.

3. Bruk Verbix eller grammatikken i eit læreverk. Bruk verba de fann, og nøter følgande verbformer: infinitiv, tredje person eintal presens, tredje person eintal preteritum, tredje person eintal presens perfektum. Sett gjerne opp formene i ein tabell.

Oppdrag 3: Adjektiv

1. Finn alle adjektiva i ordskya og slå opp kva dei betyr.

2. Adjektiv kan gradbøyast, t.d. nett – netter – am nettesten. Det finst faguttrykk for desse tre formene. Kva heiter dei? Forklar også kva grad desse formene uttrykker.

3. Gradbøy adjektiva i ordskya. Lag til slutt tre setningar der de bruker adjektiv og samanliknar personar frå filmen.

4. Bruk faglege kjelder (til dømes minigrammatikken i læreverket, NDLA: Adjektivbøyning 1 eller andre nettkjelder) og finn ut : Når bøyer vi adjektiv i tysk, og når gjer vi ikkje det? Døma nedanfor kan sette dykk på sporet.

• Eleven er snill. Der Schüler / die Schülerin ist nett.

• Barnet er snilt. Das Kind ist nett.

• Elevane er snille. Die Schüler sind nett.

• Den snille naboen hjelper meg. Der nette Nachbar hilft mir.

• Ho har ein snill bror. Sie hat einen netten Bruder.

• Du har snille foreldre. Du hast nette Eltern.

Antonym er omgrep som utgjer motsetningar, til dømes kort – lang. De skal no jobbe med temagloser som er antonym. Spel Memory-spelet, eller bruk lista nedanfor og finn motsetningspara.