Rettferdig pris på klede

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-NC-SA

Bilete: Zuma Press, NTB scanpix

I dag kostar dei kleda vi kjøper i Noreg, omtrent det same som dei gjorde i 1980-åra. I den same perioden har lønningane auka. I praksis betyr dette at klede er mykje billegare no enn det var i 1980-åra.

Dette kjem stort sett av at vi begynte å importere klede frå Kina og andre land med låge produksjonskostnader.

I desse landa er lønningane mykje lågare enn i Noreg. Det er ikkje nødvendigvis eit problem, for det kjem an på kva det kostar å bu i det aktuelle landet.

Opne bilete i eit nytt vindauge

CC BY-SA

Bilete: Thomas Bedin

Framtiden i våre hender er ein miljøorganisasjon som arbeider for grønt forbruk og rettferdig fordeling av ressursane i verda (Wikipedia, 2020). I 2018 gjennomførde dei ein kampanje om rettferdig pris på klede:

Ei forklaring på kva vi meiner med rettferdig pris, kan vere dette:

Rettferdig pris for klede er at dei som er involvert i produksjonen av dei kleda vi kjøper, får ei lønn som det går an å leve av der dei bur.

1. Diskuter forklaringa. Er de einige i ei slik forklaring? Foreslå endringar.

2. Kva kriterium bør vere med i ein rettferdig pris?

1. Ta utgangspunkt i eit konkret klesplagg.
2. Finn ut kva plagget kostar (i Noreg) og der det er produsert.
3. Finn ut kva ein tekstilarbeidar tener i landet der plagget er produsert.
4. Lag ein "kalkulator" som reknar ut rettferdig pris for klede produsert i aktuelle land.
5. Rekn ut "riktige" prisar på klede, basert på kalkulatoren de har laga. Lag ei "tilbodsavis" med nye prisar.
6. Trur de folk vil betale rettferdig pris for kleda? Lag ein hypotese, og gjennomfør ei undersøking.

Finn levekostnader i ulike land hos NUMBEO (engelsk).

Finn lønnsnivå for ansatte i tekstilindustri på Payscale (engelsk).