Ikkje-verbal kommunikasjon

Språket er berre eitt av mange verkemiddel vi bruker når vi kommuniserer med kvarandre. Stemme, blikk, ansiktsuttrykk, gestar og kroppsrørsler, berøring og fysisk avstand er andre middel vi tek i bruk for å få fram ein bodskap.

Vi kan variere bruken av stemma på mange måtar for å understreke bodskapen vi ønsker å få fram. Vi kan variere

• styrke (sterk/svak)
• tonefall (stigande/fallande)
• tempo (raskt/sakte)
• pausar (korte/lange)
• klang (hard/mjuk/monoton osb.)
• rytme (rask/roleg/stotrande osb.)

Blikket gir viktig tilleggsinformasjon om den bodskapen sendaren formidlar til mottakaren. Mottakaren, på si side, må tolke kva sendaren fortel med blikket sitt. Under finn du nokre funksjonar som blikket kan ha i kommunikasjon:

• gi informasjon
• regulere samværet mellom menneske
• uttrykke nærleik eller intimitet
• utøve sosial kontroll
• lette gjennomføringa av ei oppgåve
• gjere narr av nokon
• vise at ein lyttar og følger med

Alle har røynsle med at ansiktsuttrykket uttrykker kjensler og avslører korleis ein person tolkar og forstår opplevingar. Under finn du nokre kjensler som vi menneske langt på veg uttrykker meir eller mindre på same måte, ved hjelp av ansiktsuttrykk:

• sorg
• glede
• undring
• sinne
• frykt eller redsle

Ofte ser vi at folk rører på hovudet, dei nikkar, held hovudet på skakke eller ristar på hovudet når dei snakkar med nokon. Noko liknande ser vi òg med handrørsler. Enkelte ser nesten ut til å vere avhengige av å bruke hendene for å skildre eller understreke det dei fortel.

Måten vi kler oss på, sminkar oss på, og måten vi har håret vårt på, kommuniserer kven vi er, og kva for gruppe vi høyrer til. Det varierer om arbeidsplassen har uniform eller ikkje. På stader der du kan gå i privatklede, kan det oppstå diskusjonar knytte til kva ein kan ha på og ikkje, nettopp på grunn av at klede kommuniserer. Diskusjonane kan til dømes vere knytte til

• om ein kan gå i bikini ein varm sommardag?
• om ein kan bruke klede med daudinghovud og hakekross på jobb?

Å kle seg på ein akseptabel måte er ein del av det å vere profesjonell, men som nytilsett er det ikkje alltid like lett å vite kva som blir rekna som akseptabelt og ikkje. Ein samtale med dei andre tilsette vil vanlegvis gi eit bilete av kva som blir forventa.

Dersom du jobbar med menneske, kan berøring vere ein viktig del av kommunikasjonen. Når du tek eit barn på fanget og trøystar det, når du held ein gammal mann i handa, eller når du hjelper ein ung gut med personleg stell, må dette gjerast på ein måte som kommuniserer omsorg og respekt. Du vil fort merke det, dersom personen opplever berøringa som ubehageleg.