Kva er ein prosess?
Ein prosess er ei systematisk rekkje av handlingar vi gjer med ei råvare slik at ho til slutt endar opp som eit produkt.
Tenk deg at du skal lage ein fuglekasse. Du startar med nokre plankebitar og ei eske med spikrar. Dette er råvarene dine. Deretter må du sage opp plankane i passande lengder, spikre dei saman og bore eit hòl så fuglen kan komme inn og ut. Dette er prosessen. Sag, hammar og bor er hjelpemidla du bruker, og til slutt endar du opp med produktet: ein fuglekasse.
Vi kan lage eit enkelt skjema som kan gjelde for alle typar produksjonsprosessar der vi startar med ei eller fleire råvarer og endar opp med eit eller fleire produkt:
I boksane der det står «gjere noko», arbeider vi om på råvarene. Då vi laga ein fuglekasse, var dette for eksempel å sage eller å spikre. Desse operasjonane blir kalla «einingsoperasjonar».
Ein einingsoperasjon er eit enkeltståande steg i ein prosess. For å kunne lage det ønskte sluttproduktet er prosessen fram til dette som regel sett saman av mange einingsoperasjonar.
Produksjonen av ein fuglekasse er eit eksempel på ein mekanisk prosess – i alle einingsoperasjonane går det føre seg ei mekanisk handsaming av råvarene. Men i industrien går det ofte føre seg kjemiske prosessar òg. Det betyr at molekyla som råvarene er sette saman av, blir endra på.
Ein kjemisk prosess involverer ein eller fleire kjemiske reaksjonar på vegen frå råvare til produkt.