Kva for nokon språkspørsmål er viktige for deg?
Del 1: Kva er språkpolitikk?
Ein definisjon av omgrepet språkpolitikk:
Språkpolitikk er å formulere målsetjingar, setje inn tiltak og lage reglar og lover for språka vi bruker i landet vårt. Språkpolitikken påverkar mellom anna korleis språka skal sjå ut, og kva status ulike språk har i samfunnet og i forhold til andre språk.
De skal bruke definisjonen som utgangspunkt for ein liten tekst om språkpolitikk. Kopier og lim derfor inn definisjonen i eit dokument.
I definisjonen blir tre ulike område i språkpolitikken nemnde. Marker desse med ein farge.
I grupper: Kva for nokon konkrete språkpolitiske målsetjingar, tiltak og reglar eller lover kjenner de til? Prøv å finne minst eitt døme til kvart av dei tre områda.
Utvid definisjonen ved å skrive inn døma. Står de fast på nokon, er det lov å søke på internett.
Finn kjelder som bekreftar at døma er korrekte. Legg inn kjeldene i teksten.
Gå saman med ei anna gruppe og sjå på tekstane til kvarandre. Er døma gode? Er dei fletta naturleg inn i teksten slik at han flyt? Er kjeldene korrekt førte? Bruk innspela til å forbetre teksten.
Del 2: Språkpolitikk i praksis
For å forstå kva språkpolitikk verkeleg er, kan det vere lurt å sjå på praktiske døme.
Først skal de lese artikkelen "Korleis kan vi styre språket?". Deretter skal de "dekonstruere" (dele opp i mindre delar) definisjonen de las i del 1 ved hjelp av dei interaktive oppgåvene nedanfor.
Del 3: Kan du påverke?
Diskuter i grupper:
Kva kan "vanlege folk" som dykk gjere for å påverke språket og språksituasjonen i Noreg?
Del 4: Kva er viktig for deg?
Individuelt:
Kva for nokon spørsmål synest du burde stå sentralt i den språkpolitiske debatten i Noreg i dag? Skriv ned to tema eller problemstillingar, og lag ei kort grunngiving for kvifor du meiner desse to er viktige.
I grupper:
Gå saman i grupper på fire til seks deltakarar og samanlikn det de har skrive.
Kva for eit tema eller kva for ein problemstilling synest gruppemedlemmene er mest interessant?
Kva meiner de i gruppa om dette temaet eller denne problemstillinga?
I plenum:
Presenter og diskuter denne problemstillinga med dei andre elevane i klassen.
I 2022 blei språklova vedteken. Lova skal "identifisere dei (tre til fem) viktigaste innsatsområda for å sikre at norsk språk, nasjonale minoritetsspråk og norsk teiknspråk står sterkt på alle samfunnsområde også i framtida."
Satsingsområda i rapporten er å takle
språkmangfaldet i arbeidslivet
den språkteknologiske kvardagen
eit mediespråk i endring
eit fleirspråkleg Noreg
og å styrke
språkopplæringa og språklege rettar i skulen
dei nasjonale språka innanfor høgare utdanning
Del 1: Jobb individuelt
Individuelt:
Bestem deg for kva for to satsingsområde du synest er viktigast, og rangar dei. Noter deretter argument for kvifor du synest det eine området er viktigare enn det andre.
Del 2: Jobb i grupper
I grupper:
Samanlikn rangeringane og argumenta. Kvifor er de einige/ueinige?
Kvifor er det så vanskeleg å bli einige om korleis vi skal styre det som har med språk å gjere?
Då de argumenterte for rangeringa av satsingsområda, argumenterte de då mest på grunnlag av kva som var best for dykk personleg, eller for samfunnet samla sett? Kvifor?
Relatert innhald
Kva er språksituasjonen i Noreg i dag, og kva for nokon utfordringar vil det norske språket møte i framtida?
Er det sånn at språkendringar “berre skjer”, eller kan vi styre språket som vi vil? Og kven kan i så fall styre det?