I djupet på Soga om Floafolket
Del 1. Kunnskap og forventningar til ei soge om vikingar
Diskuter desse spørsmåla i grupper. Ein av dykk skal skrive ned det som blir sagt:
Veit de noko om dei norrøne ættesogene? Skriv ned alt de kan om dette.
- Hovudpersonen i Soga om Floafolket heiter Torgils. Kva eigenskapar trur de Torgils har? Korleis trur de ein typisk sogehelt kjem til å oppføre seg? Kva kjem til å skje med han i løpet av soga?
- Kva rolle trur de kvinnene kjem til å ha i soga?
- Torgils har ein konflikt med den norrøne guden Tor. Kva trur de denne kan gå ut på?
Del 2. Les Soga om Floafolket med lesestøtte
Les Soga om Floafolket saman med resten av klassen. Vel gjerne versjonen med lesestøtte. Då skal de stoppe opp og diskutere spørsmål om handlinga undervegs. Dette skal sikre at alle i klassen får med seg handlinga i soga. Dessutan kan slik aktiv lesing auke forståinga og engasjementet for teksten.
Relatert innhald
Del 3. Etter lesinga
Vend tilbake til spørsmåla de diskuterte i del 1. Korleis stod det til med kunnskapar og forventningar før de las teksten? Fekk de stadfesta at de kunne ein del, eller var det noko som overraska dykk?
Del 4. Er soga sann?
Diskuter i grupper:
Trur de soga er sann? Grunngi svaret deira ved å vise til passasjar i teksten.
Les den vedlagde artikkelen om sanningsgehalten i sogene, og diskuter desse spørsmåla etterpå:
Kva seier artikkelen om kvifor det er problematisk å bruke soger som kjelde til vikingtida?
Kva taler likevel for å bruke soger som kjelde?
Kvifor er trusskiftet frå heidensk norrøn mytologi til kristendommen eit viktig perspektiv når vi skal vurdere ættesoger som kjelde?
Relatert innhald
Del 5. Fordjup dykk i eitt tema i soga
I grupper på tre–fire personar: Vel eitt av temaa under som de vil fordjupe dykk i. Leit først etter stader i teksten som kastar lys over temaet de har valt. Lag så ei problemstilling, og framfør svaret de har funne for klassen. Følg stega under:
Steg 1. Vel tema
Kjønnsroller
Heltar
Skam og ære
Ætt og familie
Konfliktløysing
Tru og overtru
Steg 2. På sitatjakt i soga
Les gjennom soga kvar for dykk, og samle inn sitat som de meiner er aktuelle for problemstillinga dykkar. Lim desse inn i eit eige dokument, og skriv ned eigne tankar om sitata du plukkar ut.
Steg 3. Diskuter funna deira
Etter de er ferdige med steg 2, bør de setje dykk saman og diskutere kva de har funne. Diskuter sitata og eigne tankar om temaet.
Steg 4. Lag problemstilling
Lag ei problemstilling som de vil finne svar på og leggje fram for klassen i presentasjonen dykkar.
Hjelp til å lage problemstilling?
Det aller viktigaste for å lage ei god problemstilling, er at ho er utforma som eit spørsmål det er mogleg å svare på. Under ser de døme på gode problemstillingar til temaa de kunne velje mellom i steg 1.
Kor mykje kunne ei vikingkvinne bestemme over sitt eige liv?
Korleis var kjønnsrollene i norrøn tid samanlikna med i dag?
Er Torgils ein typisk ættesogehelt?
Kva syn på ære og skam viser ættesogene?
Er familie og ætta like viktig i dag som i vikingtida?
Korleis løyste vikingar konfliktar?
Kva forhold hadde vikingane til gudar og overtruiske vesen?
Korleis framstiller Sagaen om Floafolket trusskiftet på Island og i Noreg?
Steg 5. Finn svar på problemstillinga
No er det på tide å gå til kjeldene for å svare på problemstillinga. De skal bruke både primærkjelda (Soga om Floafolket) og sekundærkjelder. Vi tilrår at de jobbar mest mogleg saman og diskuterer undervegs i staden for å dele oppgåver og løyse dei kvar for dykk.
Tips til gode sekundærkjelder
Kjønnsroller, heltar, ære og skam
NDLA: Maskulin ære i norrøn tid
NDLA: Feminin ære i norrøn tid
Forskning.no: Vikingene tålte ikke fornærmelser
Norgeshistorie.no: Vikingtidens kvinner og menn
Familie og ætt
NDLA: Familien i norrøne og moderne tekster
Norgeshistorie.no: Den vennlige vikingen
Tru og overtru
NDLA: Mennesket og maktene i eldre litteratur
Forskning.no: Bakgrunn: Ingen hvile i de dødes verden
Konfliktløysing
Norgeshistorie.no: Hevn: kaoskraft eller etisk forpliktelse?
Norgeshistorie.no: Bevis i middelalderens rettssystem
UiO DUO: Den tidlig-moderne duellen: Et elitefenomen med lange røtter og stor kraft (s. 22)
Del 6. Framfør for klassen
Legg fram funna deira for klassen. Bruk sitat frå både primær- og sekundærlitteraturen når de legg fram funna deira.