Forklaringar til grammatikk til leksjon 12
我还有一些吃的，再说电视上这几天有很多好玩的节目，我们先等着吧。
Wǒ hái yǒu yìxiē chīde, zàishuō diànshìshàng zhè jǐ tiān yǒu hěn duō hǎowán de jiémù, wǒmen xiān děngzhe ba.
«Eg har framleis noko mat, og dessutan er det mange artige program på TV desse dagane, vi får vente litt først.»
Aspektpartikkelen 着 zhe (durativt aspekt) til bruk bak verb/tilstandsverb når ei handling eller ein tilstand held på eller varer ved, har vi vore innom tidlegare. Bruken av 着 i 我们先等着吧 wǒmen xiān děngzhe ba over er ganske likt, men her bruker vi den same partikkelen på ein litt meir spesialisert måte. 我们先等着吧 kan omsetjast med «vi ventar litt først», og 着 her blir brukt til å uttrykkje at vi skal halde fram med å vente på ubestemd (men avgrensa) tid. Andre eksempel:
我现在不方便拿这个东西，你放着吧。
Wǒ xiànzài bù fāngbiàn ná zhè ge dōngxi, nǐ fàngzhe ba.
«Det passar ikkje å ta denne greia no, legg ho ned.»
停着，我喘不过来气。
Tíngzhe, wǒ chuǎn-buguòlái qì.
«Stopp litt, eg har heilt mista pusten.»
哎呀，我们被关在宿舍里了，出不了门了！
Āiyā, wǒmen bèi guān zài sùshèli le, chūbuliǎo mén le!
«Uff, vi har blitt stengde inne på internatet og kan ikkje gå ut!»
I setninga over ser vi bruken av koverbet 被 bèi. 被 blir brukt når vi vil uttrykkje at nokon blir utsett for noko (som regel negativt). Den eller det som utgjer dette negative, kan anten vere eksplisitt eller (som i setninga over) vere utelate(n), men underforstått ut frå konteksten. Samanlikn:
我被打了。 – Wǒ bèi dǎ le. – «Eg blei slegen.»
他被警察抓了。 – Tā bèi jǐngchá zhuā le. – «Han blei teken av politiet.»
那再忍一忍吧，但是沙尘暴一过去我就出去了，我还得活动活动呢!
Nà zài rěn yi rěn ba, dànshì shāchénbào yī guòqù wǒ jiù chūqù le, wǒ hái děi huódòng huódòng ne!
一…就… er eit fast setningsmønster, og 一 og 就 her må ikkje forvekslast med andre bruksmåtar dei har kvar for seg. Denne konstruksjon kan omsetjast med «Akkurat idet …, så ...», som for eksempel i setninga over: 沙尘暴一过去我就出去了。 – «Med ein gong sandstormen er over, går eg ut.». Dette mønsteret blir altså brukt til å uttrykkje at noko skjer med éin gong eit gitt vilkår er oppfylt. Fleire eksempel:
我一告诉他，他就生气了。
Wǒ yī gàosu tā, tā jiù shēngqì le.
«Han blei sint med ein gong eg sa det.»
我儿子一到家就开始看电视。
Wǒ érzi yī dào jiā jiù kāishǐ kàn diànshì.
«Sonen min begynner å sjå på TV med ein gong han kjem heim.»