Komposisjonsøvingar

Det er viktig å kunne nokre faglege ord og omgrep når du skal lære om komposisjon. Vidare vil du finne øvingar du kan gjere for å bli betre kjent med dei følgjande fokusorda:

• geometrisk og organisk form

• kontrastar

• rytme

• rørsle

• balanse

• symmetri og asymmetri

• det gylne snitt

• konstruerte og nøyaktige former

• sirkel, trekant, rektangel, firkant, pentagon og heksagon

• blir teikna ved bruk av linjal og passar

• frie former

• uklart omriss

• høyrer naturen til

Alle komposisjonar bør ha kontrastar for å skape liv og merksemd. Store ulikskapar skaper store kontrastar, liv og spenning. Små kontrastar gir eit rolegare uttrykk. Du kan jobbe med fleire ulike kontrastar. Nokre av desse er

• fargekontrast

• formkontrast

• storleikskontrast

• materialkontrast

Rytmar er gjentakingar av element. Rytme har med inndeling å gjere,
anten jamt og symmetrisk eller ujamt og asymmetrisk.

Rørsle i ein komposisjon handlar om fart, retning, aktivitet og kraft. Rørsle i eit design skaper eit spennande og dynamisk uttrykk og er det motsette av ro og harmoni. Diagonale linjer, bølgjer eller s-linjer skaper rørsle, spenning, djupn og dynamikk.

Retninga på linjene i eit bilete er med på å skape uttrykket. Horisontale og vertikale linjer skaper ro. Vertikale linjer gir eit inntrykk av høgde, kraft og verdigheit. Geometriske former er konstruerte, rette og stabile. Slike former er meir statiske og vil skape meir ro. Pyramiden er ei geometrisk form som har eit lågt tyngdepunkt, og uttrykkjer harmoni, ro og stabilitet.

Når vi skal plassere element i ein komposisjon, har vi ulike verkemiddel. Komposisjonsprinsipp vi kan bruke, er til dømes det gylne snitt eller tredelsregelen, symmetri eller asymmetri.

Det gylne snitt er ei deling av ei linje eller flate som vi opplever som harmonisk. Komposisjonsprinsippet har vore brukt sidan antikken. Det skaper asymmetrisk balanse.

Tredelsregelen går ut på det same, men det er ein raskare og enklare metode. Dersom du tenkjer deg at du deler flata i produktet eller arbeidet ditt i tre delar horisontalt og vertikalt, vil du få eit rutenett med ni ruter. Du kan plassere eit blikkfang, eit hovudmotiv eller eit element langs linjene eller i eitt av dei fire punkta der linjene kryssar kvarandre.

Ordet balanse betyr "likevekt", og vi søkjer som regel etter balanse i omgivnadene våre. Med balanse meiner vi fordelinga av dei enkelte elementa i ein komposisjon. Når du lagar eit produkt, er det viktig at vi ikkje opplever det som at det vippar mot den eine eller andre sida. Det kan vere symmetrisk balanse eller asymmetrisk balanse.

Asymmetrisk balanse

Asymmetrisk balanse er når det er ulik visuell vekt på objekta som balanserer kvarandre. Asymmetri skaper rørsle og spenning.

Symmetrisk balanse

Symmetrisk balanse er når produktet er balansert med høvesvis like objekt på kvar side av ein tenkt akse. Symmetrisk balanse skaper harmoni, ei kjensle av noko klassisk og litt høgtideleg, men balansen verkar òg statisk eller stilleståande og kan opplevast som kjedeleg.