Mengde grovfôr til hest

Ein hest skal ha 1,5 kg tørrstoff per 100 kg kroppsvekt per dag. Til dømes vil ein hest på 500 kg derfor trenge dagleg ei tørrstoffmengde på

$$ 1,5 \mathrm{kg}·\frac{500 \mathrm{kg}}{100 \mathrm{kg}}=7,5 \mathrm{kg}$$

Oppgave

Kva fortel brøken i reknestykket oss?

Mengde tørrstoff i fôr varierer, fordi fôret alltid inneheld noko vatn. Mengda fôr vi skal gi hesten, vil derfor òg variere. Mykje tørrstoff per kilo fôr betyr at fôret inneheld lite vatn, og lite tørrstoff per kilo fôr betyr at fôret inneheld mykje vatn. Det er viktig å merke seg at desto meir tørrstoff fôret inneheld, desto mindre mengde fôr skal hesten ha. Dette er altså fordi ein tørr fôrtype har ein høgare del tørrstoff enn ein våt fôrtype.

Til dømes må du gi hesten fleire kilo fôr om dagen viss du gir gras enn om du fôrar med høy. Friskt gras kan ha ein del tørrstoff på berre 25 prosent, medan tørt høy kan ha ein del tørrstoff på 85 prosent.

Oppgåve

Kor stor er delen vatn i friskt gras når delen tørrstoff er 25 prosent?

Vi treng derfor å kunne rekne med prosent når vi skal finne ut kor mykje fôr ein hest skal ha.

Du har ein hest som veg 400 kg, og du ønskjer å fôre han med gras som har 25 prosent tørrstoff. Kor mykje gras skal han minimum få per dag når det trengst ei tørrstoffmengde på 1,5 kg per 100 kg hest?

Først reknar vi ut kor mykje tørrstoff hesten skal ha per dag. Det blir den same utrekning som vi gjorde øvst på sida. Prøv om du får til utrekninga utan å sjå på løysinga nedanfor.

Så må vi finne ut kor mykje gras som trengst for at det skal bli 6,0 kg tørrstoff. Tørrstoffet i graset utgjer 25 prosent av vekta av graset. Den totale vekta av graset er 100 prosent. Vi må altså finne ut kor mykje 100 prosent er når 25 prosent er 6,0 kg. Klarer du det utan å sjå på utrekninga nedanfor?

Du har ein hest som veg 550 kg, og du ønskjer å fôre han med høy som har 85 prosent tørrstoff. Hesten skal framleis ha 1,5 kg tørrstoff per 100 kg kroppsvekt. Kor mykje høy skal han få per dag?

Du har ein hest på 400 kg som du ønskjer å fôre med ensilasje som har tørrstoffdel på 50 prosent. Kor mykje ensilasje skal du gi hesten din per dag?

Vi ønskjer å lage eit program som reknar ut kor mykje fôr ein hest treng kvar dag ut i frå kor tung hesten er og delen tørrstoff i fôret. Brukaren av programmet skal altså skrive inn vekta på hesten og prosentdelen tørrstoff i fôret som skal brukast.

a) Skriv ein algoritme for korleis eit slik program skal fungere. Hugs å la programmet skrive ut på skjermen kva det gjer, og korleis det skal brukast.

b) Lag programmet og test at det fungerer.

c) I utrekningane dividerer vi først på 100 i det tredje siste trinnet og multipliserer med 100 i det nest siste trinnet i algoritmen. Forklar korleis du kan slå saman desse to trinna i algoritmen og forenkle utrekninga.

d) Vi ønskjer no at programmet skal bli meir brukande. Programmet skal kunne rekne ut fôrmengda ved andre behov enn 1,5 kg tørrstoff per 100 kg kroppsvekt. Derfor skal programmet òg ta imot frå brukaren kor mykje tørrstoff som skal bli gitt per 100 kg kroppsvekt.

Skriv om algoritmen i oppgåve a) slik at han passar med det nye kravet, lag ny kode etter den nye algoritmen og test at programmet fungerer som det skal.