Anabole steroid

Deltakarar:Gjermund Erikstein-Midtbø – programleiarJoachim – JChristine Wisløff – CW

Programleiar: Velkommen til Antidoping-podden. I dag har vi eit veldig spennande tema. Kjenner du nokon som har brukt anabole steroid? Kva er det som gjer at ein går til det steget og byrjar med det? Er det eit desperat ønske om å bli større og sterkare, eller er det uvisse, dårleg sjølvtillit eller lite tolmod med treninga? I denne episoden skal du få møte ein som tok valet om å byrje med anabole steroid, og du får òg møte dei som gjer alt dei kan for å hjelpe dei som vil ut av det. Men først, velkommen til deg, Joachim.

J: Tusen takk!

Programleiar: Det er veldig fint å ha deg her. No er du i slutten av 20-åra, men du starta å bruke dopingmiddel før du var 20 år, som vi skal snakke meir om, men først må vi bli litt kjende med deg. Kva slags type var du da du var i slutten av tenåra og budde i Oslo? Du vaks jo opp på Bjølsen.

J: Ja, eg har vakse opp på Bjølsen. Det er ei veldig lang historie, men kort fortalt var det ein barndom med veldig mykje mobbing og utestenging. Eg har både AHDH og Tourettes syndrom, noko som gjer at eg ikkje var som alle andre, og eg vart mobba for tics og sånt. Eg vart ofte skoven til side og opplevde fleire periodar med utestenging. Eg fekk mykje juling og sånne ting. Eg hadde lite sjølvtillit fram til då eg starta å trene på treningsstudio. Då var eg 13, ein skal eigentleg vere 16, men eg fekk lov av mamma og pappa på grunn av at det gjekk så ille på skulen. Eg gjekk frå å vere ein Joachim som berre kjende seg som ingenting, berre trakka på, til å få mykje betre sjølvtillit. Så ting forandra seg litt frå rundt åttande klasse. Eg gjekk frå å bli mobba veldig mykje og få mykje juling til å kunne ta igjen litt. Eg var ikkje valdeleg eller noko sånt, men eg kunne ta igjen så eg ikkje fekk så mykje pepar. Eg har alltid vore audmjuk og snill og sånn.

Programleiar: Kva slags interesser hadde du på den tida? Hadde du noko anna enn trening òg, eller var det det som var viktigast for deg?

J: Eg hadde vel den same interessa som alle dei andre barna, men eg fekk ikkje lov til å vere med på det. Eg treng ikkje å nemne namn, men ... Fotballaget vi hadde, som alle på skulen gjekk på, vart eg kasta ut frå fordi det var ingen av dei elevane som likte meg. Eg var ikkje velkommen. Sjølv om eg hadde interesse for fotball, var eg ikkje med på det. Den interessa eg har hatt, det er vel spel, Nintendo 64 og Playstation.

Programleiar: Så sjølvtilliten var ikkje heilt på topp?

J: Nei, ikkje i det heile, ikkje før åttande klasse, då det byrja å komme inn andre elevar frå andre skular. Bjølsen er ein barne- og ungdomsskule, og det er ikkje dei andre i området. Så kom det inn nye folk, og eg hadde fått litt muskelmasse. Eg prøvde å ta igjen litt, og det fungerte jo, som sagt. Då fekk eg ein litt annan type image, og det var jo noko eg bygde på, sjølvsagt. Etter så mange år med å berre bli trakka ned er det sjølvsagt veldig, misforstå meg rett, positivt å få lite grann respekt og ikkje bli hakka like mykje på. Mobbinga tok ikkje slutt, men eg sleppte i alle fall å få så mykje juling.

Programleiar: For du droppa ut av skulen etter kvart, og då fekk du ein jobb på treningsstudioet og kom inn i eit sånn treningsmiljø. Du hadde jo trent ein del år, men når var det du tok valet om å byrje med steroid? Det heldt du på med i åtte år.

J: Åtte år totalt, ja.

Programleiar: Når tok du det valet? Korleis skjedde det, eigentleg?

J: Det kom eigentleg veldig brått på, for eg hadde jo trent i seks år før eg valde å starte på anabole steroid. Det kom eigentleg litt ut av det blå. Det var ein person som trente på det same treningsstudioet som meg, som då kom bort og sa: "No ser eg du har lagt på deg veldig mykje muskelmasse, og dersom du hadde starta på litt testosteron no og nokre anabole steroid, så skal vi få deg opp på scena." Eg fekk ein boost av å ... Eg fekk kjensla av å bli sett pris på. Det å høyre frå ein person som er stor og sterk og veldig mykje eldre enn deg, at her er det ikkje noko biverknader, kanskje du får lite grann kviser. Det var kanskje det verste, så då var det jo freistande å starte. Og det gjorde eg, og det tok ikkje lange stunda før progresjonen kom.

Programleiar: Då var du i slutten av tenåra.

J: Då var eg 19. Eg brukte anabole steroid fram til 2017, men med opphald. Eg hadde pausar i starten dei første åra. Dei siste åra var det vel meir konstant bruk utan pausar.

Programleiar: Kjende du effekt med ein gong då du tok dei første kurane? Kjende du at du vart sterkare?

J: Både-og, på ein måte. Eg hadde jo fått informasjon om korleis dette fungerte. Eg visste jo kva anabole steroid var, eg visste berre ikkje korleis det fungerte. Så det var vel litt sånn placebo dei første dagane. Eg starta opp på testosteron propionat og enantat, altså hurtigverkande og langtidsverkande testosteron samtidig. Så resultata kom jo veldig fort, og det tek ikkje lang tid før hurtigverkande testosteron startar å fungere. Det er litt ulikt frå person til person, men som regel tek det to til tre dagar før du har full effekt, og då skjer det veldig mykje.

Programleiar: Korleis var den kjensla?

J: Ho var jo bra. Eg kunne jo løfte tyngre. Eg heldt ut lengre på treninga, fekk ikkje mjølkesyre like fort, restitusjonstida kunne bli halvert, pluss at du får ei stor, diger kjensle inni deg, liksom ei kongekjensle. Eg fekk utruleg mykje sjølvtillit, noko eg ikkje hadde frå før. Så det å gå til neste nivå innanfor treninga, det og steroida, det var eit pluss. Men det beste var at eg fekk veldig god sjølvtillit. Det var jo noko eg hadde leitt etter heile livet.

Programleiar: Men det var jo ikkje berre positivt. Når kjende du dei første negative konsekvensane, dei første biverknadene?

J: Det tok jo ikkje veldig lang tid. Den einaste biverknaden eg ikkje har hatt, er aggresjon, utruleg nok. Eg trur alle har vore borti det, men det blir kviser og sånn, dei kjem ganske fort, og etter det merka eg på psyken at det var ting som ikkje stemde, litt forandringar. Eg tenkte litt annleis, eg byrja å gi meir faen, tenkte ikkje over konsekvensar. Det var det første eg la merke til, og som eg hugsar veldig godt den dag i dag. Det eg syntest var mest skummelt med biverknadene eg fekk, var at eg byrja å gi meir faen. Eg tenkte ikkje på konsekvensar. Det var berre å gjere noko, vite kva konsekvensane er, men ikkje tenkje over det, berre impulsivt gjere det, sjølv om ein veit at konsekvensane er der.

Programleiar: Kva slags ting kan det vere?

J: Nei, det kan vere alt frå noko veldig smått, som å stele noko i butikken, til grove ting som å vere veldig valdeleg, altså ikkje i mitt tilfelle, men det kunne vere å stele ein bil eller gjere noko som ein til vanleg ikkje ville ha vurdert å gjere, eingong. Ein veit at om ein blir teken for dette her, vil det vere konsekvensar, det vil vere det og det.

Programleiar: Du kjende ikkje på desse på same måte?

J: Nei, no har ikkje eg vore ein valdeleg type, men eg har gjort mange dumme ting opp gjennom åra som eg angrar veldig på. Det har komme den typen av biverknader. Det er ting eg ikkje får ha ugjort, ting eg har sagt, ting eg har gjort, ulike ting.

Programleiar: Depresjon, var det ein stor del av det?

J: Depresjonen kom ... Altså, no er dette her er så mange år sidan, så eg kan ikkje seie nøyaktig når, men det tok ikkje meir enn maksimalt eitt år før eg byrja å merke at eg vart dårleg til sinns, og at det skjedde noko med psyken. Då byrja det å vere så ille at eg faktisk måtte å gå og sjukmelde meg. Eg var sjukmeld først i tre månader, så i seks månader. Det er ein veldig rar kombinasjon som eg trur det ikkje er så lett å setje seg inn i, men ein har den kongekjensla om at ein er stor og sterk og har det bra, men samtidig har ein det heilt jævlig. Ein er veldig deppa og tenker mykje. Eg enda opp med å til slutt fortelje legen min at eg hadde brukt og vart først viste til Josefinesgate DPS. Der var det ikkje så mykje vitskap rundt dette med anabole steroid. Dette var i 2010. Så vart eg send vidare til ruspoliklinikken på Ullevål, der dei hadde ein person som kunne litt meir om anabole steroid enn alle andre. Denne behandlaren var utruleg flink, og det var vel der eg lærte meg ein ny tankegang, sånn at det ikkje skulle gå rett vest.

Programleiar: For då skjønte du at du hadde eit problem?

J: Eg skjønte at eg hadde eit problem, men samtidig hadde eg ikkje lyst til å slutte med steroida.

Programleiar: Du ville behalde musklane, sjølvtilliten og vere sterk, men du skjønte samtidig at det var nokre biverknader av det?

J: Akkurat, og utanom dei fysiske biverknadene, som var kviser, så var det ikkje så veldig mykje i starten. Det meste kom etter eit par år med bruk av anabole steroid. Men det vil eg berre seie, for å legge litt vekt på det: Der har eg berre hatt flaks. Alle andre eg veit om som har brukt anabole steroid, har fått dei biverknadene som eg fekk mange år etterpå, mykje tidlegare, kanskje så tidleg som eit halvt år til eitt år inn i kuren.

Programleiar: Men då du starta som 19-åring og heldt fram med det, visste mange rundt deg at du dreiv med steroid? Var du open om det, eller var det noko du ikkje fortalde?

J: Eg fortalde ikkje det til nokon. Det var vel berre den dåverande kjærasten min som visste om det etter cirka eit halvt år inn i forholdet. Utanom det var det berre dei eg trente saman med som visste om det. Det var eit veldig lukka miljø fordi vi som brukte, ikkje ville at andre skulle vite om det. Vi var ein liten gjeng med gutar som brukte, og då vart det liksom innanfor der, men eg reknar med at folk hadde mistankar.

Programleiar: Det var ingen som prøvde å stoppe deg?

J: Nei.

Programleiar: Dersom det er nokon som høyrer på no som er pårørande, som har ein kamerat, ein kjærast, ein bror eller ei søster som driv med dette, har du nokre tips til korleis dei kan ta det opp med ein brukar, korleis dei kan ta omsyn til det som pårørande?

J: Dersom det er nokon der ute som mistenker at kjærasten eller barna deira bruker, tenker eg at ein må konfrontere dei med ein gong. Ein skal ikkje nødvendigvis rive taket og sånn, men sit ned og prat og prøv å finne ut om dei bruker eller ikkje. Ein må gjere det tidleg nok. Om eit år vil det vere 13 gonger vanskelegare å få det ut av dei. Spør, kanskje fortel litt rundt det, om kor farleg det er, for det vil ein jo ikkje sjølv innsjå når ein bruker. Er ein bekymra for at ein har ein kjærast eller eit barn, ein fetter eller ei kusine som bruker, så vil eg tilrå å konfrontere den personen, setje seg ned og prate og seie at dette er til ditt eige beste, eg er berre bekymra. Kjem du ikkje nokon veg med det, tilrår eg å kontakte Steroideprosjektet for å få inspirasjon, tips og sånne ting som kan hjelpe til å informere den pårørande.

Programleiar: Dersom du ikkje har høyrt om Steroideprosjektet, kan eg love deg at du kjem til å høyre om det seinare i podkasten, for vi har besøk derfrå i studio i dag. Men Joachim, i dag er jo du dopingfri. Korleis har du det eigentleg no?

J: Eg har det som fisken i havet no, som plomma i egget. Eg har det kjempefint og kunne vel eigentleg ikkje ha hatt det betre, utanom ein ting som heng igjen, som sikkert kjem til å henge i resten av livet, og det er jo den megareksien. Når eg ser meg sjølv i spegelen, synest eg at eg ser heilt jævlig ut. Det har vorte veldig mykje betre med åra, men ikkje heilt borte, og om det kjem til å gå bort eller ikkje, det veit eg ikkje. Men eg har det kjempefint. Eg jobbar med førebygging av anabole steroid, rus og gjengmiljø, og så driv eg YouTube-kanalen min der eg stadig får førespurnader frå personar som stiller spørsmål og ønsker nye informasjonsvideoar, får nokre e-postar og litt sånn ulike ting. Misforstå meg rett, eg er veldig glad for at eg her i dag, utan irreversible biverknader og har det fint, men dersom eg ikkje hadde brukt, hadde eg ikkje hatt den kunnskapen eg har. Derfor er eg jo glad for at det har skjedd, men samtidig er eg ikkje glad for at eg har brukt. Heldigvis sit eg no her og pustar og kroppen er fin.

Programleiar: Du må fortelje litt meir om vegen ut derifrå. Det er ikkje berre berre å slutte og komme seg ut av den vonde spiralen som du var inne i når det var så lenge som åtte og eit halvt år. Det vendepunktet der, når du klarte å komme deg ut, kor tøft var det?

J: Det var heilt jævlig, faktisk. Eg hadde ikkje ei lita aning eingong om kor jævlig det faktisk kom til å vere å slutte på anabole steroid. Sakte, men sikkert søkk testosteronnivået i kroppen, og ein byrjar å kjenne på at psyken blir verre og verre, og ein mistar kroppsvekt, musklar og sexlyst. Alt går liksom berre til helvete. Så den vegen frå då eg slutta tidleg i 2017 og fram til eg kom meg ordentleg på beina, tok faktisk to år. Det første året var veldig intensivt. Det var så ille at eg var superdeprimert. Eg var psykotisk til tider, sosial angst hadde eg, kunne ikkje gå ut døra. På det verste sperra eg meg inn på gjesterommet heime og måtte få kjærasten min til å komme med mat og drikke og sånn utanfor døra. Eg ville aldri ha trudd at det kunne gå så gale med psyken, men det gjorde det, og det tok lang tid før eg kom meg. Det var eit år med, beklagar ordbruken, eit reint helvete. Hadde eg visst om det eine året eg skulle ha etter åtte års bruk, ville eg aldri funne på å røre anabole steroid, ikkje i det heile. Ikkje om eg hadde fått det kasta etter meg med ein million kroner i ein sekk. Same kor "bra" eg kjende meg i dei åtte åra med bruk, så var det ikkje verd det. Det eine året var heilt forferdeleg. Eg vart suicidal til tider, eg hadde eit par forsøk som heldigvis ikkje gjekk. Så gjekk det sakte, men sikkert oppover frå å vere heilt nede på botnen til at eg sakte, men sikkert klarte å komme meg oppover, ut frå gjesterommet, ut i stova og ete litt, eg rørte litt på meg, snakka med folk. Eg snakka ikkje med mamma og pappa på nærare eit halvt år. Eg hadde jo berre kjærasten min som var der, men eg var jo ikkje til stades.

Programleiar: Etter kvart fekk du hjelp òg, eller?

J: Hjelp og hjelp ... Eg fekk hjelp av kjærasten min. Eg oppsøkte ikkje hjelp, så eg har ikkje vore hos psykolog eller psykiater eller noko sånt, sjølv om eg burde ha vore det og burde ha gjort det. Eg brukte to år på å komme meg på beina. Den einaste støtta eg hadde då, var kjærasten min, som eg budde med, og som heldigvis greidde å stå der gjennom den lange, tunge perioden.

Programleiar: Eg er veldig glad for at du sit her i dag og kan fortelje den historia. Det er ei sterk historie, og du har vore gjennom mykje, forstår vi. Du har brukt YouTube-kanalen din og lagt ut videoar der du har fortalt om bruken din og korleis du slutta. Der har du fått mange tilbakemeldingar og føler at du bidreg til å få folk til å slutte.

J: Riktig. Kanalen starta eg i august i fjor, trur eg, så eg har drive med det i litt over eitt år. Då eg byrja å komme meg på beina, tenkte eg at no har eg lyst til å gjere noko. Så tok eg ein sjanse på å spele inn ein video der eg fortalde om meg sjølv og sa at eg har brukt steroid i åtte år. Eg ville prøve å forhindre og førebygge. Eg visste ikkje om det skulle gå bra eller ikkje, men det viste seg å gå kjempebra. I løpet av nokre dagar var videoen vist i underkant av tre hundre gonger, og eg avslutta innlegget med å seie at det berre var å kontakte meg dersom nokon lurte på noko som helst. Eg sa at folk gjerne kunne ringe med skjult nummer eller lage ei e-postadresse med berre a, b, c, 1 2, 3, og det var det mange som gjorde. Det var mange som tok kontakt, veldig mange unge, ein del vaksne og ein del føresette òg, faktisk. I løpet av eit par vekers tid, i alle fall ikkje så lenge etter den første videoen, hadde eg jo prata med veldig mange og klart å hjelpe tre–fire personar med å slutte på anabole steroid, og eg hadde fått rundt åtte–ni personar til å ikkje starte. Det gav meg ein boost og stor glede. Då fekk eg liksom smake på den største rusen eg har fått smake på i livet, og det er å kunne hjelpe andre. Det har no vorte ein lidenskap for meg. Eg heldt fram med YouTube-kanalen, den driv eg enno, og det er framleis folk som tek kontakt. Eg har hjelpt cirka tjue personar med å slutte på anabole steroid, og i overkant av 50 har valt å ikkje å starte ved å sende ein e-post, ringe eller chatte på Messenger eller Instagram og sånne ting. Det er eg veldig glad for, for eg unner ingen i verda å vere gjennom det eg var gjennom. Å kunne vere til hjelp og berre få ein person til å ikkje starte eller til å slutte, det gir meg veldig mykje.

Programleiar: Veldig bra! Tusen takk for at du ville dele historia med oss her i Antidoping-podden, Joachim. Så kan eg jo nemne at Antidoping Norge har ei eiga chatteteneste som heiter Dopingkontakten. Her er det mogleg å sende inn spørsmål dersom ein treng å prate med nokon om doping og kroppspress.

__________________________

Programleiar: Då ønsker vi Christine Wisløff velkommen inn i studioet. Eller, du har vore her og høyrt på historia til Joachim, men no er det du som sit bak mikrofonen. Du er prosjektleiar i Steroideprosjektet, og vi i Antidoping Norge jobbar jo med førebygging av doping. Vi held til dømes foredrag for skular og idrettslag og samarbeider med politiet og kommunane, og vi driv Dopingkontakten, som eg nemnde i stad. Men vi driv jo ikkje med behandling, det gjer de i Steroideprosjektet. De jobbar for at brukarar av anabole steroid som har fått helseproblem, skal få god hjelp og behandling same kvar i landet dei bur, og pårørande skal òg få den hjelpa. Fortel litt meir om arbeidet de gjer, og kor viktig det er.

CW: Steroidprosjektet starta opp i februar 2014, og det var rett etter at det var ansvarsplassert frå eit samla politisk nivå at det skulle bli ein rett for brukarar som har behov for hjelp til behandling i spesialisthelsetenesta. Det var det ikkje før, og det vart fordelt til spesialisthelse som rus og avhengnad. På den tida var det lite kunnskap om behandling. Korleis skal ein gå fram? Kva er formålstenleg behandling for denne pasientgruppa, og kva burde ein kartlegge? Kva helsekonsekvensar er det dei faktisk slit med? Korleis skal ein gå fram? Då vart Steroideprosjektet danna for å kunne samle og utvikle kunnskap og samtidig få implementert denne kunnskapen ut i behandlingsapparatet sånn at det vart nytta viss og når pasientgruppa kom inn. Det har vore oppdraget vårt. Vi har jo sett at det har vore ganske mangelfullt når det gjeld kunnskap, så mykje har vi måtta samle og setje saman med personar som har erfaring, frå brukarar til pårørande til klinikarar som har erfaring med denne typen pasientgruppe eller brukargruppe.

Programleiar: No sat du og høyrde på historia til Joakim, og du har jobba med mange som har brukt anabole steroid, slik som Joachim har. Var dette ei historie du følte du har høyrt før? Var det noko du kjente igjen?

CW: Eg kan starte med å seie at eg er sjukepleiar og har jobba i avhengnadsfeltet lenge. Eg jobba med behandling eller i klinikk med pasientpopulasjonen før eg vart prosjektleiar. Etter at eg vart prosjektleiar, har eg jo ikkje jobba klinisk, men eg jobba med å rettleie folk inn til behandling. Vi har ei teneste hos oss der folk kan ta direkte kontakt og høyre kva det inneber, og no har eg snakka med over 650 ulike brukarar. Det er klart at alle har den individuelle historia si, og det er jo store variasjonar frå når ein startar, kva som er bakgrunnen til at ein har starta, korleis ein kjem borti det første gong, når ein avsluttar, kor lenge ein har brukt, og kor store mengder ein har brukt. Joachim har den unike historia si, men ho er jo ei historie eg kjenner igjen fordi det er ofte ein grunn til at ein startar opp. Det er ofte eit ønske om å endre eller bli noko anna enn det ein har fått til elles.

Programleiar: Ofte kan det vere på grunn av dårleg sjølvtillit, mobbing i oppveksten. Sånne ting kan vere viktige grunnar til å starte.

CW: Vi ser at somme sjølvsagt har ei historie som gjer at dette er viktige årsaker for at ein startar, og så er det andre som ikkje har noko i det heile.

Programleiar: Dei skal berre bli større?

CW: Ja, som trener og er opptekne av kropp. Ein ser jo òg, spesielt når ein snakkar med den yngre oppveksande generasjonen som har starta eller vurderer å starte, at enkelte tek kontakt med oss og tenker i dei same banane som dei som tek kontakt med Dopingkontakten. Det handlar jo om at ein i dag har så stort kroppsfokus. Samfunnet har fokus på det å ha ein fin kropp, for det er lik å vere vellykka, det å ha sjølvkontroll til å ta vare på seg sjølv. Dermed er det jo mange som ønsker å sjå ut som ideala, men kanskje ikkje har akkurat dei genetiske anlegga som vil tilseie at du klarer å bygge ein kropp som førebiletet og ideala som vi i samfunnet har i dag.

Programleiar: Som de opplever det, kva er det folk blir mest overraska over når dei byrjar å bruke?

CW: Alle, og det vil eg ikkje legge skjul på, alle seier at "dette hadde ein god effekt i starten, det gav meg ein boost". Dei fleste blir ganske overraska over at det har ein psykologisk effekt i tillegg: betre sjølvtillit, meir energi, betre fokus, sjølvkontroll, alle desse tinga som mange seier er plusstillegg fordi det gir ein god effekt for å kunne trene og å restituere fortare, bygge musklar fortare. Ein ser ofte resultatet ganske raskt. Det folket er overraska over, er den plusseffekten med dei psykiske effektane, som òg gjer det endå vanskelegare å slutte etter den eine gongen eller den eine kuren som du har tenkt at du skal ta fordi du skal sjå litt kul ut til den sydenturen med gutane eller bryllaupet ditt.

Programleiar: Joachim fortalde at han ikkje visste så mykje om biverknadene. Han hadde høyrt om kviser, men ikkje om dei store biverknadene som han fekk kjenne på seinare. Er det vanleg, trur du?

CW: Ja, det er nok mange som kan lite om konsekvensane og kva som faktisk kan skje når ein startar opp. Det har nok vorte enklare enn når Joachim byrja. Etter 2013 etablerte Antidoping Norge denne folkehelseavdelinga som har utvikla mykje materiell, og vi byrja med Steroideprosjektet, som har laga ein folkeopplysningskampanje som heiter steroidelab.no. Her ligg det mykje god informasjon. Dette blir ei motvekt til den "brosciencen" som ligg ute frå brukarmiljøa, for dei beskriv jo at viss du bruker det på den og den måten og gjer det sånn og sånn, då skal du ikkje måtte ta nokon risiko ved bruk. Men sånn er det ikkje, for dei tek ikkje individuelle vurderingar. Dei tek ikkje vurderingar om genmaterialet ditt, korleis du personleg faktisk taklar og toler dette. Dei uttaler seg på vegner av genmaterialet til heile befolkninga i verda, og det er ganske fascinerande å kunne gjere det.

Programleiar: Ja, for det er ikkje nokon tvil om at det er store individuelle forskjellar.

CW: Enorme! Det ser eg når eg snakkar med folk. Det er store individuelle forskjellar i den forstand at ... Når byrjar du, kor tidleg, kva mengder? Korleis taklar psyken din, genmaterialet ditt dette? Samtidig er det avgjerande kva du faktisk tek. Dette er jo ikkje preparat som stort sett blir henta ut frå apotekar og er sikra. Dette er preparat som er kanskje er blanda ut og miksa på eit loft eller ein garasje eller i heilt andre anlegg i andre land. Ingen har sikra at innhaldet faktisk er det som står bakpå pakken.

Programleiar: Joachim var tydeleg på at han meinte han hadde flaks, for ein del av biverknadene han ikkje fekk på mange år, fekk andre han kjende, i løpet av eit halvt år eller tidlegare. Han fortalde før han kom inn i studio i dag at han hadde gjort ei hjarteundersøking som viste at det ikkje hadde påverka hjartet hans, men det kan skje for andre.

CW: Det kan absolutt skje for andre, og det er ikkje gitt kor lang tid du kan bruke anabole steroid utan at det påverkar hjartet ditt. For enkelte får jo store både fysiologiske og psykologiske konsekvensar etter kort tids bruk. Andre kan ha brukt i mange år, sånn som Joachim. Dei avsluttar bruken og har det tøft når dei avsluttar, men samtidig kan dei leve eit liv utan dei store alvorlege konsekvensane som du må leve med livet ut dersom du har hatt eit hjarteinfarkt.

Programleiar: Kva er grunnen til dei forskjellane der? Er det genetisk?

CW: Det er både genetisk, det er absolutt mykje genetisk sårbarheit, og så handlar det om kva preparat du faktisk tek, og enkelte toler nokre preparat betre enn det andre gjer. Alt er jo ein kombinasjon av kor lenge, kor store mengder, alt dette i sum.

Programleiar: Joachim fortalde om vegen ut av dopinga. Han hadde stor støtte i kjærasten sin heime, men no er jo de i Steroideprosjektet ein viktig del av vegen ut for mange. Når er det de som regel kjem inn i biletet?

CW: Det er veldig individuelt. Det kjem an på når folk ønsker å avslutte, og somme klarer det jo, Joachim klarte det. Han hadde vore igjennom litt ulike behandlingstilbod, men då var det endå ikkje etablert som eit strukturert tilbod i spesialisthelsetenesta. Andre må inn og få hjelp. Somme får hjelp hos fastlegen sin, og somme må inn i spesialisthelsetenesta og gå der til behandling over lengre tid. Det handlar både om kva konsekvensar ein har pådrege seg, kor alvorleg det er, og kva slags type du er. Det varierer jo òg. Vi hjelper folk inn til behandling viss folk tek kontakt med oss, ønsker hjelp og synest det er vanskeleg å ta opp med fastlegen eller andre hjelpeapparat som skal vise dei. Då bidreg vi til å sluse folk inn ved å ta kontakt med dei rette instansane. Samtidig bidreg vi med å rettleie hjelpeapparatet som skal tilby dei behandling. Dette er jo ein ganske ny kunnskap, og det er jo ikkje sånn at det er mange på kvart fastlegekontor som bruker steroid av pasientpopulasjon til fastlegen. Hjelpeapparatet er avhengige av god støtte og hjelp, sånn at vi kan støtte dei med å fortelje kva slags blodprøver dei burde ta, kva slags kartlegging dei burde gjere, både fysiologisk og psykologisk, og kva slags eventuell behandling er viktig å tilby. Dersom du ikkje maktar å følge opp dette sjølv, der kan du vise dei vidare sånn at det blir eit godt behandlingsforløp for brukargruppa. Men det er eit stort spenn, altså, frå folk nede i 16–17-årsalderen som har brukt ein kur eller to som treng hjelp, til folk oppi 50-åra som både har byrja seint eller har brukt i mange, mange år. Spennet er så stort, så det nyttar ikkje å seie kven det er, og når dei ta kontakt, for det er det veldig store forskjellar på. Det vi kan sjå, er at dei fleste tek kontakt, og ikkje nødvendigvis fordi dei opplever store fysiologiske biverknader. Då tek dei kontakt for hjelp for den biverknaden, men innrømmer gjerne ikkje kva som kan vere den underliggande årsaka til at dei har fått det. Det dei aller fleste tek kontakt med oss for og ønsker hjelp for, er psykiske problem. Når psyken byrjar å tulle med dei, er det skremmande. Det er eit varsku om eller eit ønske om at då vil dei gjerne endre eller slutte, endre på det som gjer at dei ikkje fungerer psykisk, som dei alltid har gjort tidlegare.

Programleiar: Heilt til slutt: Viss du snakkar til ein lyttar i dag som kanskje kjenner seg igjen i historia til Joachim, eller kanskje i historia til kjærasten til Joachim, som er pårørande og kjenner ein som slit, ein som bruker, som kanskje vil ut, eller som kanskje ikkje veit sjølv at han vil ut av dette, kva slags råd vil du gi?

CW: Då vil eg gi råd om det kan vere vanskeleg å snakke om det, og ein har sikkert gjort det, og det kan òg vere vanskeleg å konfrontere. Men det går an både å ta kontakt eller gå inn på Antidoping Norges sider og ta kontakt med Dopingkontakten. Eller viss det er direkte knytt til helse eller anna ein lurer på, kan dei òg ta direkte kontakt med oss. Anten kan ein ringe oss på 46 95 97 91, eller ein kan ein gå inn på steroidelab.no. Det er ei nettside der det ligg mykje ulikt informasjonsmateriell. Der ligg det òg e-postadresser slik at ein får tak i oss for å få vite korleis ein går fram eller motiverer til å gjere ei endring i livet. Då kan vi hjelpe både pårørande og brukaren sjølv til å bli motivert til å gjere ei endring i livet, og samtidig kan vi få dei inn i behandling.

Programleiar: Tusen takk til deg, Christine Wisløff, prosjektleiar i Steroideprosjektet! Det var dagens episode av Antidoping-podden, det er berre å abonnere på podden i appen du bruker til å høyre på podkast. Så kjem det nye episodar der utover hausten.