Idédugnad ved hjelp av tankekart - Produktutvikling og produksjon (FD-FBI vg1) - NDLA

Hopp til innhald
Fagartikkel

Idédugnad ved hjelp av tankekart

Tankekart er ein kreativ metode, som kan utførast individuelt eller i grupper, for å utvikle idéar. Du skriv ned flest mogleg frie assosiasjonar rundt eit tema eller ei problemstilling, utan å vere kritisk.
Godt og støttande samarbeid gir mange nye idéar. Idéane blir skrivne ned på eit tankekart. Video: Wallace James McCririck Meling, SLPSTRM, Bartosz Paszkiewicz / CC BY-NC-SA 4.0

Tankekart

Du kan jobbe med tankekart individuelt, men denne metoden er aller best eigna til bruk i grupper, fordi de kan bygge vidare på idéane til kvarandre. Målet med tankekart er at du får samla og skrive ned flest mogleg ord eller teikna illustrasjonar rundt temaet eller problemstillinga. Den eine assosiasjonen fører til neste, og når du går tom for ord og idéar, kan du byrje å skrive nye assosiasjonar til orda du allereie har skrive.

Sorter idéane på ein fri og visuell måte

Slik sorterer du idéane dine på ein fri og visuell måte. Du kan hoppe fram og tilbake mellom dei ulike greinene i tankekartet ditt. På denne måten opnar du moglegheita for at du kan oppdage tilfeldige koplingar mellom ord og danne nye idéar. Her er nokre tips for korleis du kan jobbe med tankekart som kreativ metode.

  • Bruk ulik farge på dei ulike underkategoriane.
  • Kople saman ord frå dei ulike greinene for å skape uventa, nye og spennande idéar.
  • Du skriv ned minst eitt ord før du sender pennen vidare til neste på gruppa, som igjen skriv og sender pennen vidare. Då sikrar de at alle er aktive og får moglegheit til å bidra.
  • Alle lagar sitt eige tankekart, og når du går tom for ord, sender du arket vidare til ein medelev. Til slutt har alle i klassen eller gruppa bidratt på tankekartet ditt.
  • Del inn i grupper på fire til seks elevar. Kvar gruppe får kvar sin farga tusj. Det skal vere like mange tankekart som grupper, og de fordeler arka rundt i klasserommet. Heng tankekart på vegg, legg på golvet og plasser på ulike bord. Den som leiar, startar musikken, og kvar gruppe skriv så mange ord dei klarer. Når musikken blir stoppa, må alle slutte å skrive og gå til neste tankekart. Hald fram til alle har jobba på alle arka. Det er om å gjere at gruppa sin farge dekkjer mest mogleg av arka.
  • Set ring rundt dei mest spennande idéane eller la andre gjere det, og jobb vidare med berre dei orda.
  • Bruk eitt bilde i senter i staden for å skrive ned tema eller problemstilling.
  • Skriv ut bilete som har noko med temaet å gjere. Dersom du skal planleggje og lage eit produkt, kan det vere bilete av ulike materiale, teknologi, teknikkar, fargar eller handverk. Når du går tom for assosiasjonar, plukkar du eitt bilete og ser om du kjem på nye idéar.
  • Arbeid ein annan stad enn du vanlegvis gjer. Vel ein stad som inspirerer. Det kan vere på biblioteket, på ein kafé, i parken eller ein skaparverkstad.
  • Vel ein som skriv ned alle idéane på eit tankekart, medan resten av gruppa deler idéane munnleg. Referenten må skrive raskt. Alle idéar er gode idéar. Ville, ekstreme og umoglege idéar verdsetjast.
  • Jobb ut frå kunden eller målgruppa i senter. Skriv informasjon eller kjenneteikn på målgruppa og behova deira. Kva er ønska og rammene til kunden? Skriv ned tankar og idéar som dukkar opp.

Tankekart som læringsstrategi

Tankekart blir brukt i denne samanhengen for å skape nye idéar, men du kan òg bruke tankekart som læringsstrategi for få repetere eller få overblikk over eit nytt emne, omgrep eller fagstoff.

Skrive av Hanne Merethe Riskedal Staurland.
Sist fagleg oppdatert 07.10.2019