Variablar, matematiske operatorar og funksjonen print()

Programmet gjer to ting:

• Det reknar ut produktet av 6 og 8.
• Det skriv ut svaret (48) på skjermen.

Dette er algoritmen til programmet. Sjå òg artikkelen Algoritmar.

Algoritmen kan sjå slik ut:

• Set lengda av eit rektangel til 6.
• Set breidda av rektangelet til 8.
• Multipliser lengda og breidda og kall svaret areal.
• Skriv resultatet til skjermen.

På den første linja lagar vi ein såkalla variabel (= ein lagringsplass, sjå lenger ned) med namnet lengde og set han lik det heile talet 6.

På den andre linja lagar vi ein annan variabel med namnet breidde og set han lik (det heile talet) 8.

På den tredje linja lagar vi ein variabel med namnet areal og set han lik produktet av variablane lengde og breidde. areal får verdien 48 sidan verdien av lengde og breidde er 6 og 8.

På den fjerde linja bruker vi funksjonen print() (sjå lenger ned), som betyr at noko skal skrivast ut til skjermen. Det som skal skrivast ut, er det som står i parentesen til funksjonen og blir kalla argumentet til funksjonen. Sidan argumentet er variabelen areal, vil verdien til variabelen skrivast ut. På skjermen vil det derfor stå "48". (Dette er det einaste som vil visast på skjermen. Alt det andre går føre seg internt i datamaskina.)

Variablar

Ein variabel er ein intern lagringsplass for ein verdi internt i datamaskina. Oppretting av ein variabel skjer ved å gi han ein verdi.

Eksempel:

breidde = 8

Variabelen breidde blir oppretta, får verdien 8 og blir med det ein heiltalsvariabel sidan 8 er eit heilt tal.

breidde = 8.5

Variabelen breidde blir oppretta, får verdien 8,5 og blir med det ein flyttalsvariabel sidan 8,5 er eit tal med desimalar. Merk at Python, som GeoGebra, vil ha punktum som desimalteikn.

setning = "Her er vi"

Variabelen setning blir oppretta, får verdien "Her er vi" og blir med det ein tekststrengvariabel (eller berre "strengvariabel") fordi innhaldet er tekst.

Ei liste er ein variabel som inneheld fleire element. Du kan lære om dette i artikkelen Lister.

Aritmetiske operatorar

+ - * /

Dette er dei fire aritmetiske operatorane pluss, minus, gange og dele.

Andre matematiske operatorar

Potens

**

Operatoren for å opphøge i noko er to stjerneteikn.

Eksempel:

2**3

Dette betyr "2 opphøgd i 3" og returnerer 8.

Heiltalsdivisjon og rest

// og %

Døme:

7//2 gir heiltalsdelen til svar, altså 3.

7%2 gir resten vi får ved manuell deling, altså 1.

Forklaring: Vi har at $$ $ \frac{7}{2}=3,5$$$, og dersom vi deler manuelt,

$$ $ \begin{array}{l}7:2=3\\ 6\\ 1\end{array}$$$

får vi resten 1.

print()

Funksjonen skriv ut til skjermen det som står mellom parentesane.

Eksempel:

print(8)

Funksjonen skriv ut 8 på skjermen.

print(areal)

Funksjonen skriv ut verdien av variabelen areal på skjermen.

print("Hei")

Funksjonen skriv ut teksten "Hei" (utan hermeteikna) på skjermen.

print("Breidda av rektangelet er", breidde, ".")

Funksjonen skriv ut teksten "Breidda av rektangelet er 8 ." på skjermen (dersom verdien av variabelen breidde er 8). Merk at vi bruker komma til å skilje tekststrengen og variabelen.

print(f"Breidda av rektangelet er {breidde}.")

Ein alternativ måte å lage same utskrift på er vist over. Her bruker vi ein såkalla f-streng. Koden blir ofte betre lesbar på denne måten sidan vi no kan bruke variablar med sløyfeparentes rundt direkte i setninga.

print("Denne setninga er så lang at vi har"
" skrive kommandoen på to linjer.")

Vi kan skrive ein print()-kommando over to linjer ved å dele tekstrengen og setje inn ekstra hermeteikn.

Formelen for arealet $A$ av eit rektangel med lengde $l$ og breidde $b$ er

$A=l·b$

Kva blir formelen for breidda $b$ når vi kjenner arealet $A$ og lengda $l$? Her må vi snu på formelen. Du kan lese meir om korleis vi kan snu på formlar i artikkelen Formelrekning.

Det einaste programma gir av tilbakemelding på skjermen, er eit talsvar. Det står ingen ting om kva dette talet er for noko. Ein brukar av programmet vil ikkje skjøne stort av kva som skjer.

Den som lagar eit program, må sørgje for å lage utskrifter til skjermen som fortel brukaren kva programmet gjer. Dette får du øvd på i øvingsoppgåvene til denne sida. Dei finn du i artikkelen Programmering med variablar, operatorar og funksjonen print()

Som det første programmet på sida viser, kan vi rekne ut arealet utan å bruke variablar, men vi skal òg lage program der brukaren av programmet sjølv skal kunne skrive inn måla på figuren (utan å endre programkoden). Då er det praktisk å bruke variablar.

Vi set måla på rektangelet til 12 x 10. Algoritmen kan sjå slik ut:

• Set lengda av eit rektangel til 12.
• Set breidda av rektangelet til 10.
• Multipliser lengda og breidda og kall svaret areal.
• Skriv resultatet til skjermen.

Programmet kan sjå slik ut i Python:

1lengde = 12
2breidde = 10
3areal = lengde*breidde
4print(areal)

Vi vel at arealet av rektangelet skal vere 48 og lengda 6. Algoritmen kan sjå slik ut:

• Set lengda av eit rektangel til 6.
• Set arealet av rektangelet til 48.
• Divider arealet med lengda og kall svaret breidde.
• Skriv resultatet til skjermen.

Programmet kan sjå slik ut i Python:

1lengde = 6
2areal = 48
3breidde = areal/lengde
4print(breidde)