Forsøk: Fysiske målingar og variasjonsbredde

Alle målingar er usikre. Det kan vere feil på måleapparatet, eller ein kan lese feil av. Slike feil kallar vi systematiske feil. I tillegg kjem den såkalla statistiske feilmarginen. Feilmarginar kjem av at vi ikkje greier å gjere målingane våre heilt nøyaktig likt frå gong til gong.

I dette forsøket skal du ta tida på ei kule som å triller ein gitt avstand, framstille resultatet grafisk og oppgi måleusikkerheit.

Gjennomsnittsverdien fortel oss kva som er sentrum i talmaterialet frå målingane. Variasjonsbreidda er skilnaden mellom det største og det minste talet, og fortel om korleis tala er spreidde. Halve variasjonsbreidda, i prosent av gjennomsnittstalet, kallar vi ofte den relative feilmarginen.

Få erfaring med måleusikkerheit og korleis du kan presentere den.

Gardinskjene, stålkule, stoppeklokke, geogebra, regneark eller millimeterpapir til grafisk framstilling

1. Legg den eine enden av skjena på eit par bøker slik at kula trillar ned av seg sjølv på eit par sekund.
2. Merk av start- og stoppunktet.
3. Bruk stoppeklokke og ta tida for 50 trilleturar..

1. Før tidene inn i ein tabell.
2. Gjennomsnittsverdien er:
3. Variasjonsbreidda er:
4. Kula brukte denne tida:
5. Den relative feilmarginen vart:
6. Framstill resultata i eit stolpediagram. Del talområdet (variasjonsbreidda) inn i 5-10 intervall, og finn talet på målingar i kvart intervall. Alle intervalla må vere like store.

1. Kor mange prosent var den relative uvissa?
   Hadde du klart å måle tida nøye?
2. Korleis fordelte resultata seg i stolpediagrammet?