Kopiering av reknearkformlar. HVIS()

Vi skriv 0 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2-1 sidan talet skal vere éin mindre. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A52.

Vi skriv 2 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2+2 sidan talet skal vere to større. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A26.

Vi skriv 1 i den første cella (til dømes celle A2). Dersom vi lagar talrekkja nedover, vil vi i celle A3 skrive =A2+2 sidan talet skal vere to større. Så kan vi kopiere denne formelen nedover til celle A25.

Kvadrattala er dei tala det går an å ta kvadratrota av og få eit heilt tal til svar. Det første kvadrattalet er 1 sidan $\sqrt{1}=1$. Det andre kvadrattalet er 4 sidan $\sqrt{4}=2$.

Vi kan òg seie at det første kvadrattalet er 1 sidan $1^2=1$. Det andre kvadrattalet er 4 sidan $2^2=4$. Det tredje kvadrattalet finn vi ved å rekne ut $3^2$ og så vidare.

Lag først ei rekkje med dei 30 første heile tala frå og med 1 i kolonne A. Bruk denne til å lage rekkja med kvadrattala i kolonne B.

Vi skriv 1 i celle A2. Så lagar vi talrekkja med dei heile tala ved å skrive =A2+1 i celle A3 og kopiere denne formelen nedover til celle A31. I celle B2 skriv vi =A2^2 og kopierer denne formelen nedover til celle B31.

Vi må setje $x=1$ inn i funksjonen. Då får vi

$f\left(1\right)=\frac{2}{1}=2$

Det første talet som skal skrivast inn i verditabellen, er altså 2.

Først lagar vi i kolonne A i reknearket ei talrekkje frå og med 1 til og med 10. Så må vi i kolonne B lage reknearkformel av funksjonen $f\left(x\right)$ der vi set inn tala i kolonne A.

Vi må teikne punkta frå verditabellen. Til dømes frå den første rada i verditabellen får vi punktet (1, 2). Etter å ha teikna punkta, teiknar vi ein krum graf utan knekk mellom punkta.

Her kan det vere lurt å bruke vekstfaktor.

Det første beløpet har då stått i banken i nøyaktig eitt år. Vi reknar ut vekstfaktoren ved 3,9 prosent rente først.

$1+\frac{3,9}{100}=1,039$

Beløpet på BSU-kontoen til Kari etter eitt år blir

$10 000 \mathrm{kr}·1,039=10 390 \mathrm{kr}$

Det første beløpet har då stått i banken i nøyaktig to år. Det andre beløpet har stått på konto i eitt år. Vi reknar ut kor mykje kvart innskot har vakse til ved å multiplisere med vekstfaktoren opphøgd i det talet på år innskotet har vore på kontoen.

Beløpet på BSU-kontoen til Kari er

$10 000 \mathrm{kr}·1,{039}^2+10 000 \mathrm{kr}·1,039=21 185,21 \mathrm{kr}$

Lag eit rekneark der du lèt kvart innskot få si eiga rad der du reknar ut kva innskotet har vokse til om 9 år. Til det treng du ein formel for kor mange år kvart innskot skal stå slik at du kan kopiere denne formelen for alle innskota. Hugs at kvart innskot skal multipliserast med vekstfaktoren opphøgd i kor mange år innskotet skal stå.

Summer til slutt verdien av alle innskota.

Det første innskotet vil stå i 9 år, eller (10 – 1) år.
Det andre innskotet vil stå i 8 år, eller (10 – 2) år.
$⦙$

Innskot nummer $n$ vil stå i $(10-n)$ år.

Kari vil ha 109 505,79 kroner ståande på kontoen rett før det tiande innskotet.

Dette blir nesten som den førre oppgåva, men det siste innskotet vil ha verdien 10 000 kr sidan vi skal måle rett etter at innskotet er gjort.

Bruk same framgangsmåte for å kome fram til ein formel for kor mange år kvart innskot skal stå.

Rett etter det 20. innskotet vil Kari ha 294 709,96 kroner på kontoen.

(Reknearkformlane i kolonne A og B er som i den førre oppgåva.)

Dersom renta aukar til 4,10 prosent i staden for 3,9 prosent, vil Kari ha 300 889,58 kroner på kontoen rett etter det 20. innskotet, det vil seie 6 179,61 kroner meir.

Dersom vi ikkje hadde funne ein formel som kunne kopierast, måtte vi ha skrive inn formlane manuelt i alle cellene frå og med celle C8 og nedover. Derfor var det òg viktig å ha eit innskotsnummer i kolonne A som vi kunne bruke i formelen.

For det første er renta 4,1 prosent i staden for 3,9. Dernest skal vi sjekke kor mykje det er på kontoen rett før det 20. innskotet, ikkje rett etter som i d)-oppgåva over. Oppgåva liknar derfor òg litt på c)-oppgåva over sett bort ifrå talet på innskot.

Vi lagar eit rekneark tilsvarande det i oppgåve 4.1.22 c), berre at det må innehalde 19 innskot.

Vi kan òg svare på spørsmålet ved å bruke kva Kari i den førre oppgåva hadde på kontoen rett etter det 20. innskotet (300 889,50 kroner med 4.1 prosent rente) og trekkje frå det siste innskotet på 10 000 kroner.

Frå og med det 10. innskotet må formelen i reknearket i b) endrast.

Rekn ut kor mykje som er inneståande på kontoen rett etter det 10. innskotet.

Vi summerer først kva som er inneståande på kontoen rett etter det tiande innskotet. Vidare kan vi sjå på den summen som "det nye tiande innskotet", sidan det skal stå like lenge som det opphavelege innskotet på 10 000 kroner. Frå og med då må vi passe på å bruke den andre vekstfaktoren.

Ulrik vil ha inneståande 286 342,45 kroner på kontoen dersom renta blir endra frå 4,1 prosent til 3,9 prosent rett etter det tiande innskotet.

Her får du bruk for reknearkfunksjonen HVIS() når du skal rekne ut provisjonsdelen av lønna.

Bruttolønna til Svein vart 191 150 kroner dette halvåret.

Vi endrar provisjonsprosenten og den faste månadslønna i reknearket. Med dei nye vilkåra ville lønna til Svein ha vorte 167 840 kroner for dette halvåret. Altså er ikkje dette ein avtale som ville ha lønt seg for han.

Her kan du prøve deg fram med ulike verdiar for provisjonsprosenten.

Ved å prøve oss fram med ulike tal for provisjonsprosenten i reknearket, får vi at dersom provisjonen er på 18,45 prosent, blir lønna omtrent den same som i oppgåve a).

Mathjørnet må betale 3 910 kroner.

Formlane i reknearket er dei same som i den førre oppgåva.

Her kan du prøve deg fram med ulike kombinasjonar av pakker, men vi kan òg gå litt systematisk fram. Vi kan alt slå fast at dei må ha fått rabatt sidan dei skulle sende fem pakker. Då kan det vere lurt å finne ut kva prisen vart utan denne rabatten og utan meirverdiavgifta.

Skomagasinet må ha fått 15 prosent rabatt sidan dei skulle sende meir enn tre pakker. Dette svarar til ein vekstfaktor på

$1-\frac{15}{100}=0,85$

Prisen utan rabatt blir då

$\frac{1 105 \mathrm{kr}}{0,85}=1 300 \mathrm{kr}$

Hugs at her må vi dele på vekstfaktoren sidan vi skal rekne oss attende til det som er grunnlaget, eller 100 prosent. Det same gjeld for meirverdiavgifta. Tilsvarande vekstfaktor for meirverdiavgifta er 1,25. Prisen utan meirverdiavgift blir

$\frac{1 300 \mathrm{kr}}{1,25}=1 040 \mathrm{kr}$

Ein sum som sluttar på 40 kroner kan vi lage med to pakker på under 3 kg. Då har vi kome opp i 240 kroner og manglar 800 kroner. Då må vi ha 2 pakkar til 300 kroner kvar og éi pakke til 200 kroner.

Forretninga bestilte utkøyring av to pakker under 3 kg, ei pakke mellom 3 kg og 10 kg og to pakker mellom 10 kg og 20 kg. Dette stemmer òg med reknearket dersom vi set inn desse tala på pakker.

Her treng vi berre ta med formelvisinga av reknearket.

Nettolønna for dei fem månadene var 115 075 kroner.

Vi må rekne ut den totale skatten og finne ut kor mange prosent han er av den totale bruttolønna.

Den gjennomsnittlege skatteprosenten for desse fem månadene var 23,5 prosent.

Tanken her er at vi må finne ut om innskotet er gjort før eller etter renteendringa. Innskot gjort etter renteendringa, skal berre vere i kontakt med den eine vekstfaktoren, mens innskot gjort før renteendring må ha kontakt med begge. Kvifor?

Verdien av innskot gjort før det 10. innskotet finn vi ved å ta innskotet og først multiplisere med vekstfaktoren før renteendringa opphøgd i (10 minus innskotsnummeret) for åra før renteendringa. I tillegg må det multipliserast med vekstfaktoren etter renteendringa opphøgd i (20 minus 10) for dei 10 åra etter renteendringa. Frå og med innskot nummer 10 vil verdien av innskotet vere innskot multiplisert med vekstfaktoren etter renteendringa opphøgd i (20 minus innskotsnummeret).

For å lage reknearket ekstra funksjonelt, kan du leggje inn under "Inndata" det talet på år som går før renteendringa skjer. Då vil du etterpå enkelt kunne endre tidspunktet for renteendringa til etter til dømes sju år (i staden for ti) og sjå kva dette har å seie for innhaldet på kontoen.