Energi i elektrisk straum. ENØK

I arbeidet med oppgåvene kan du ha bruk for formelen for elektrisk effekt, som du kan finne på sida Effekt. Effekten $P$ er energien som blir omdanna per sekund. Når eit elektrisk apparat står på ei viss tid $t$, finn vi energimengda $E$ som apparatet bruker, ved å multiplisere effekten $P$ med tida.

$E=P·t$

Vi minner også om at 1 kWh (kilowattime) energi er det same som 3 600 000 J (joule).

Du kan finne løysingane på nokre av oppgåvene nedst på sida.

1. I ei bordlampe står det i ei glødelyspære med elektrisk effekt 40 W. Dersom lampa står på 10 timar i løpet av ein dag, kor mykje energi bruker lampa då? Gi svaret både i J og i kWh.
2. Dersom straumprisen er 0,90 kr/kWh, kor mykje kostar det å la lampa stå på i 10 timar?
3. Tradisjonelle glødelyspærer blir gradvis fasa ut og erstatta med LED-pærer. Vi ønskjer å erstatte glødelyspæra i bordlampa vår med ei LED-pære som lyser om lag like sterkt. Undersøk kva effekten er på ei slik LED-pære.
4. Kor mykje kan du i teorien spare i straumutgifter i løpet av eitt år dersom du byter ut glødepæra i lampa med ei LED-pære med den effekten du fann i d)? Vi går ut frå at lampa i gjennomsnitt står på i 10 timar per dag.
5. Forklar kvifor det ikkje er sikkert at du sparar så mykje som det du har rekna deg fram til i e).
6. Finn ut kva ei slik LED-pære kostar, og gjer eit overslag på om lag kor lang tid det i teorien tek å spare inn utgiftene til pæra.

1. Ein vanleg måte å varme opp ein bustad på, er med elektriske panelomnar. Ein typisk panelomn har ein effekt på 1 000 W. Det vil seie at vi dyttar 1 000 W elektrisk effekt inn og får same effekten ut i form av varmeenergi.

   
   
   

   Rekn ut kor mykje det kostar å la panelomnen stå på i 10 timar dersom straumprisen er 0,90 kr/kWh.

2. Mange har erstatta elektriske panelomnar med ei varmepumpe. Forklar kvifor ei varmepumpe ikkje treng så mykje elektrisk energi som panelomnar for å gi same mengda varmeenergi. Du kan sjå på sida Energi frå omgivnadene for å lese meir om dette.
3. Undersøk og finn tal på om lag kor mykje energi ein bustad med eit areal på 120 m² brukar til oppvarming i løpet av eitt år.
4. Vi går ut frå at bustaden i deloppgåve c) blir varma opp med elektriske panelomnar. Så erstattar vi panelomnane med ei varmepumpe som gir tre gonger så mykje energi ut som det pumpa tek imot av elektrisk energi. Bruk talet frå deloppgåve c) og finn ut kor mykje bustaden kan spare per år i straumutgifter på å byte frå panelomnar til varmepumpe.
5. Om lag kor lang tid tek det å spare inn kostnadene som kjem til når ein byter frå panelomnar til varmepumpe? Finn pris på ei aktuell varmepumpe på nettet og bruk eventuelt oppgitte tal for kor effektiv denne varmepumpa er.

Det finst solcellepanel til å leggje på hustak. Desse solcellepanela kan produsere elektrisk energi.

Ta utgangspunkt i ein typisk einebustad. Finn ut kva det kostar å leggje på solcellepanel, og kor lang tid det vil ta før kostnadene er spara inn.