Aktivitet: overføring av nerveimpulsar
Føremålet med denne aktiviteten er at elevane skal få ei fysisk oppleving av korleis ein nerveimpuls blir overført mellom nerveceller. I tillegg gir aktiviteten trening i å bruke faguttrykk.
Still dykk på rekkje med ei armlengds avstand til kvarandre.
- Kvar person illustrerer ei nervecelle.
- Høgre arm er dendrittane til cella.
- Kroppen er cellekroppen.
- Venstre arm er aksonet, og venstre hand er den synaptiske enden.Hald nokre knappar, perler eller anna som kan illustrere transmitterstoff, i venstre hand. Hugs at kvar nervecelle har sine eigne transmitterar!
Når læraren seier "start", plasserer personen først av rekkja sitt transmitterstoff i handa (dendritten) til personen (nervecella) som er nærast.
Neste nervecelle (person) overfører transmitterane sine til den neste nervecella, og signalet blir på denne måten sendt til enden av rekkja.
Tillegg: Gjer aktiviteten éin gong til, men denne gongen må elevane samtidig bruke fagomgrep som beskriv aktiviteten i nerveceller og synapsar når nerveimpulsen passerer.
Detaljnivået kan aukast for kvar runde. Døme:
"Dendritten får eit nervesignal som blir sendt vidare gjennom aksonet til aksonenden."
"Transmitterstoffet blir overført gjennom synapsen til ei ny nervecelle."
Tenk gjennom
Kva skjer i aksonenden, i dendritten og i aksonet når nerveimpulsen passerer?
Samanlikn farten på nerveimpulsen i elevrekkja med kor fort ein nerveimpuls går i verkelegheita.
Kva skjer viss den siste personen i rekkja er ei muskelcelle? Korleis vil de demonstrere dette?
Korleis kan de demonstrere eit kontinuerleg nervesignal?
Nokre nerveimpulsar går raskt, mens andre til samanlikning går langsamt. Kvifor?
Tandberg, C. & Grønlien, H. (2014). Øvelser i sansefysiologi. Universitetet i Oslo: Skolelaboratoriet.