Lyrihken bïjre - Åarjelsaemien voestesgïeline (BF jåa1/jåa2) - NDLA

Hopp til innhold
Fagartikkel

Lyrihken bïjre

Daan biejjien lyrihke dovne laavlome-teeksth jïh dikth/tjihtesh. Mijjieh baakoem lyrihke sjangeren bïjre nuhtjebe jïh baakoem dikte/tjihtese gaajhki dikti bïjre.

Lyrihke

Baakoe lyrihke greeske baakoste Lyra båata, mij akte instrumeente. Daan biejjien lyrihke dovne laavlome-teeksth jïh dikth/tjihtesh, men ibie daarpesjh tjoejehtidh mearan lohkeminie. Mijjieh baakoem lyrihke sjangeren bïjre nuhtjebe jïh baakoem dikte/tjihtese gaajhki dikti bïjre nuhtjebe. Poesije lea gïele mij lyrihke lyrihkese dorje.

Mijjieh tjaelijh aaj utnebe mah dikth, laavlome-teeksth jïh joejkeme-teeksth saemien gïelesne tjaelieh. Paulus Utsi lea aktede dejstie åehpemes saemien tjaelije. Jaepieh dåaroej gaskem Paulus Utsi eelki politihkeles dikth tjaeledh, men idtji dejtie bæjhkohth eannan 1970-låhkosne.

Nils-Aslak Valkeapää aaj akte beagkoes saemien multi-tjiehpiedæjja. Dïhte dikth musihkine jïh guvviejgujmie darjoeji. Jaepien 1991 Nils-Aslak baalhkam Nordisk råds litteraturpris åadtjoeji goh voestes saemie.

Åarjel-saemien raedtesne Gaebpien Gåsta (Gustav Kappfjell) voestes dikte-gærjam Gaaltije bæjhkoehti jaepien 1987. Gærjesne dovne dikth jïh joejkeme-teeksth. Jïh jaepien 2000 Ella Holm Bull dikte-gærjam Ovmessie darjomes bæjhkoehti. Joseph Fjellgren dikte-gærjam Föörhkedem tjearoem bæjhkoehti jaepien 2012.

Gååvnese aaj vielie tjaelijh mah dikth åarjel-saemien gïelesne tjaaleme guktie Jaahkenelkien Aanna (Anna Jakobsen), Marhta Jåma, Elsa Stångberg jnv.

Skrevet av Liv Karin Joma.
Sist faglig oppdatert 09.06.2021