Njuike sisdollui
Bargobihttá

Måleenheter for lengde

Her kan du jobbe med oppgaver om måleenheter for lengde.

1.4.20

Fyll ut tabellen under:

mil

km

m

dm

cm

mm

x

x

13 000

x

x

4 000

2,3

x

x

0,013

x

x

Løsning

mil

km

m

dm

cm

mm

0,013

0,13

x

x

130

1 300

13 000

130 000

0,4

4

x

x

4 000

40 000

400 000

4 000 000

2,3

23

x

x

23 000

230 000

2 300 000

23 000 000

0,0013

0,013

x

x

13

130

1 300

13 000

1.4.21

Gjør om til passende enhet og legg sammen.

a) 3,0 m+270 cm+32 dm

b) 31 mm+23 cm+4,5 dm

c) 6,7 mil+23 km+4 000 m

Løsning

a)
3,0 m+270 cm+32dm = 30 dm+27 dm+32 dm=89 dm

b)
31 mm+23 cm+4,5 dm = 3,1 cm+23 cm+45 cm= 71,1 cm

c)
6,7 mil+23 km+4 000 m = 67 km+23 km+4 km = 94 km

1.4.22

Gjør om til mikrometer og nanometer.

a) 6,5cm

b) 0,03mm

c) 2,5dm

Løsning

a)
6,5 cm=6,5·10 000 μm=65 000 μm6,5 cm=6,5·10 000 000 nm=65 000 000 nm

b)
0,03 mm=0,03·1 000 μm=30 μm0,03 mm=0,03·1 000 000 nm=30 000 nm

c)
2,5 dm=2,5·100 000 μm=250 000 μm2,5 dm=2,5·100 000 000 nm=250 000 000 nm

1.4.23

Legg sammen og velg passende antall desimaler.

a) 2,35 cm+3,45 cm+4,0 cm

b) 2,35 cm+3,45 cm+4,00 cm

c) 2,3 km+44,2 km+13,002 km

d) 2,300 km+44,200 km+13,002 km

Løsning

a)
2,3 cm+3,45 cm+4,0 cm = 9,80 cm 9,8 cm

b)
2,35 cm+3,45 cm+4,00 cm=9,80 cm

c)
2,3 km+44,2 km+13,002 km = 59,502 km 59,5 km

d)
2,300 km+44,200 km+13,002 km=59,502 km

1.4.24

Buksestørrelser oppgis ofte i tommer. En tomme er 2,54 cm.

a) Ei bukse har livvidde 31 tommer. Hvor mange cm er det?

b) Hvilken buksestørrelse må du velge hvis du er 86 cm rundt livet?

Løsning

a)
31·2,54 cm=78,7cm79cm
Buksa er cirka 79 cm i livet.

b)
862,54 tommer=33,8tommer34tommer
Du må ha størrelse 34.

1.4.25

Du skal sette opp et gjerde rundt et rektangulært uteområde inntil en husvegg. Du måler at husveggen er 6,3 m. Du har kjøpt inn 20 m gjerde. Hvor langt ut fra husveggen kan du få uteområdet?

Løsning

Her bruker vi husveggen som den ene sida i rektangelet. Vi kan kalle lengden ut fra husveggen for l. Da får vi at

l+l+6,3 m=20 m

Dette kan vi løse som likning, eller vi kan regne oss baklengs og se at to lengder må være

20 m-6,3 m=13,7 m

Da har vi at én lengde må være 13,7m2=6,85m6,9m.

Vi kommer cirka 6,9 meter ut fra husveggen.

1.4.26

Vi kan bruke enheten lysår om avstander i verdensrommet. Ett lysår er så langt lyset går i løpet av ett år, dersom det går i vakuum, og det er cirka 9461 milliarder kilometer.

a) Skriv lysåret på standardform med meter som benevning.

Løsning

1 milliard=1091 km=1 000 m=103 m9 461=9,461·103
9 461 milliarder km = 9,461·103·109·103 m= 9,461·1015 m

b) Hvor langt er en lystime, et lysminutt og et lyssekund?

Løsning

En lystime er så langt lyset beveger seg på en time. Vi regner med 365 dager i året og 24 timer i døgnet. En lystime blir derfor:

365·24=8 760=8,760·1039,461·10158,760·103 m=1,080 0·1012 m1,080·1012 m

Vi deler på 60 for å finne et lysminutt:

1,080·10126·101 m=0,180 00·1011 m=1,800·1010 m

Så deler vi på 60 igjen for å finne et lyssekund:

1,800·10106·101 m=0,300 0·109 m=3,000·108 m

Her har vi løst oppgaven for hånd, men den kan selvsagt også løses i GeoGebra eller ved hjelp av andre digitale hjelpemidler.

c) Det er cirka 1,3 lyssekunder mellom jorda og månen. Hvor mange km er det?

Løsning

1,3·3,000·108 m = 3,900·108 m= 3,9·105km=390 000km

d) Avstanden til Pluto er cirka 5,5 lystimer. Hvor mange km er det?

Løsning

5,5·1,080·1012 m = 5,940·1012 m= 5 940·109 m= 6 940·106km=6 940 millioner km

Kilde

Dahle, H. (2021, 18. januar). Lysår. I Store norske leksikon. https://snl.no/lys%C3%A5r