Njuike sisdollui
Geahččaladdan

Geahččaladdan: Guorahala šaddoseallaid

Ráhkat mikroskohpabuktaga iešguđetlágan šaddoseallain, ja oahpásmuva šaddoseallaid huksehusain ja siskkáldas struktuvrrain.
Govvakollaša mii čájeha mikroskohpa ja mikroskohpagova muhtin sámmála seallas. Govva.
Govva: Tone Fredsvik Gregers, Tom Knudsen / CC BY-NC-SA 4.0

Ulbmil

Oahpásmuvvat šaddoseallaid huksehusain ja siskkáldas struktuvrrain lávkki ja sámmála studerema bokte. Dát seallat leat álgovuolggalaččat ivnni haga, muhto mii lasihat ivnni oažžun dihte buoret kontrástta.

Rusttegat

  • lávki (fiskes dahje rukses)

  • sámmál (sámmál ja darfi heive bures)
  • láivuduvvon jodaluvus
  • skalpealla/niibbáš
  • objektaláse
  • govččastatláse
  • filttárbábir
  • goaikkanaslohkki
  • mikroskohpa

Bargovuohki

Ráhkat mikroskohpabuktaga iešguđet šattuin.

1. oassi. Fiskes dahje rukses lávki

Lávkegearddi siskkobealde gávdno cuozzageardi mii lea dušše ovtta sealla asu. Dás lea hui vuogas ráhkadit mikroskohpabuktaga. Jus geavahat dábálaš fiskeslávkki (kepalávkki), berret lasihit ovtta goaikanasa jodaluvvosa vai oaččut eanet kontrástta govvii. Dat ii leat dárbbašlaš jus geavahat rukses lávkki.

Asehis lávkecuozza lávkkegearddi siskkobealde. Govva.
Asehis lávkecuozza lávkkegearddi siskkobealde. Govva: Kristin Bøhle / CC BY-SA 4.0
Mikroskohpagovva mii čájeha lávkeseallaid mat ávdnejit čavddis gođđosa. Govva.
Lávkesealla mas čielga seallaváibmosat ja seallaseainnit. Govva: Science Photo Library, NTB / CC BY-NC-SA 4.0

  1. Čuohpas skalpeallain (sullii 1 x 1 cm) lávkegearddi siskkobealde. Geavat pinseahta veahkkin luvvet lávkecuocca. Jus bihtáš maid luvvet lea nu asehaš ahte lea measta čađačuovgi, de leat riekta bargan.

  2. Jus lea fiskes lávki, goaikal ovtta goaikkanasa láivuduvvon jodaluvvosa objeaktalásii. Bija lávkecuocca várrogasat jodaluvvosii. Lávkecuozza berre leat unnit go objeaktaláse. Divtte luvvosa njammasit lávkecuzzii muhtin minuhta ovdalgo govččat govččastatlásiin.
  3. Bija govččastatláse várrogasat ala deaddima haga. Geavat filttarbáhpira njammat liiggálaš ivnni.
  4. Studere buktaga mikroskohpas. Álgge unnimus stuoridemiin, ja stuorit eambbo go leat čielga gova ožžon.
  5. Ráva! Geavat blendera ja kondensora vai beasat eanemus lági mielde detáljjaid oaidnit.
  6. Govve áinnas telefovnnain okulára čađa.

2. oasii: Sámmal

Lagasgovva sámmális. Govva.
Sámmál (Mnium hornum). Govva: Matthew Maran / CC BY-NC 4.0
Mikroskohpagovva mii čájeha seallaseinniid ja kloroplásta sámmálseallas. Govva.
Sámmálseallat mas čielga kloroplásta ja seallaseainnit. Govva: Peder Dybedal Karlsen / CC BY-NC-SA 4.0

  1. Goaikal ovtta čáhcegoaikkanasa objeaktalásii ja bija ovtta lasta sámmális goaikkanassii.

  2. Bija várrogasat govččastatláse ala deaddima haga. Geavat filttarbáhpira njammat liiggálaš ivnni.

  3. Studere buktaga mikroskohpas. Álgge unnimus stuoridemiin, ja stuorit eambbo go leat čielga gova ožžon.

  4. Govve áinnas telefovnnain okulára čađa.

Boađus ja bargu viidáset

  1. Guđe struktuvrraid ja seallaorgáneallaid sáhtát šaddoseallas gávdnat?

  2. Geahččal identifiseret iešguđetlágan organeallaid ja seallastruktuvrraid ja bija daidda namaid. Sáhtát juogo govaid geavahit maid leat govven, ja daidda bidjat namaid, dahje sáhtát sárgut tevnnega masa mearkkut namaid.

  3. Mat doaimmat leat dain iešguđet organeallain ja seallastruktuvrrain? Čális moadde čoavddasáni juohke struktuvrii.

  4. Gártet go áicat buot struktuvrraid mat huksejit eallesealla? Ákkastala vástádusat ovddas.

  5. Govvit šaddoseallaid hámi, ja meroštala daid sturrodaga. Millimehterbáhpira vehkiin sáhtát sturrodaga gávdnat mikroskohpa oaidnoviidodaga bokte. Dat lea buorre veahkkeneavvun viidáset gávdnat sturrodaga seallas maid áiccat.

  6. Maid erohusaid oainnát lávkeseallaid ja sámmálseallaid gaskkas?

Ráva!

Dát lea vuogas doaibma kombineret čuovvovaččain Geahččaladdan: Iskka iežat seallaid veardidan dihte ja ipmirdit erohusaid daid iešguđetlágan eukaryota seallain.

Guoskevaš sisdoallu