Fagartikkel

Rijme jïh jievkehtimmie

Jievkehtimmie jïh gaaje/tjoeje leah vierhkie-vierhtieh mah gïele jïh musihke juekieh. Rijmh jïh jievkehtimmie leah vierhkie-vierhtieh musihkesne, aaj gosse joejkeminie jïh vueline. Lissine tïjji mietie gellie tjaelijh dikth tjaaleme mah rijmadieh jïh vihties jievkehtimmiem utnieh.

Nïejte jojkeminie. Guvvie. — Marja F. Mortensson dovne rijmem jïh jievkehtimmiem nuhtjie gosse musihkem dorje jïh juajka. Bilde: Aajege / CC BY-SA 4.0

Rijme

Rijme lea seammalaakan gaaje jallh tjoeje aktene baakosne jallh gellie baakojne. Gosse mijjieh rijmebe dellie baakoeh nuhtjebe, mah seammalaakan minngiegietjiem utnieh, guktie tjelmie-elmie, raaste-laste. Gosse vierse-boelhke rijme-baakojne orreje aktene diktesne dellie mijjieh rijme-baakoem gietjie-rijmine gåhtjobe. Diktesne Daelvie tjaelije Svein Ole Granefjell gietjie-rijmem nuhtjeme.

Daelvie

Daelie lea daelvie jïh lopme båateme

Daelie lea daelvie jïh bovtsh jåhteme

Daelvie daelvie jïh biejjie lea vualkeme

Daelie lea daelvie

Allitterasjovne

Diktegærjah dueljesne. Guvvie. — Bilde: Liv Karin Joma / CC BY-SA 4.0

Gååvnese aaj akte såarhte rijme gusnie rijme-baakoeh seamma bokstaavine aelhkieh jieniebinie baakojne. Mijjieh dagkerem rijmem gåhtjobe allitterasjovne jïh diktesne Aellieh maaneme Martha Jåma allitterasjovnem nuhtjeme gosse tjaala:

Guhkiem gaatoeh

Ella Holm Bull aaj alliterasjovnem nuhtjie diktesne Suehpeds-laantesne, gosse tjaala:

Johkh, jaevrieh restedeminie

Reklaame-almetjh jïh journalisth lyjhkoeh dagkarinie rijmigujmie stååkedidh, men aaj tjaelijh jïh mijjieh jeatjebh. Gellie jiehtegh jïh dïejvesh gååvnesieh mah allitterasjovnh utnieh.

Vuesiehtimmieh:

raejeste raajan
biejjeste beajjan
raasten rastah
datne dån
aelhkie-aelhkebe

Tjaelije Aasta Joma Granefjell allitterasjovnine stååkedamme daennie diktesne.

Golme garmeres govsh geajnosne.

Guvlieh gïeke goesesne. Gïeke gylje: “Geehtede gierkie gierkesne!”

Golme garmeres govsh gesniehtin, goetsedin guktie goesen-baahtsegh geajnose gahtjin.

Jievkehtimmie, mij dïhte?

Gosse mijjieh dikth tjaelebe jïh löövles jïh geehpes baakoe-lïhtsh nuhtjebe dellie daate vihties jievkehtimmie. Gellie dikth daaroen-gielesne leah daan maallen mietie tjaaleme.

Tjaelije Åse Klemetsson jievkehtimmiem jïh gietjie-rijmem nuhtjeme daennie vuesiehtimmesne:

Akte göökte tjelmieh.

Vuartesjh man tjaebpies elmie.

Golme, njieljie baernieh.

Dov naan saernieh?

Vïjhte, govhte hierkieh.

Daate stoerre gierkie.

Tjïjhtje, gaektsie goesh.

Uktsie, luhkie tjåejjieh.

Mov gåaroes åejjie.

Gosse mijjieh dikth lohkebe dellie mijjieh naan baakoeh jeatjahlaakan lohkebe enn mubpieh. Baakoej gaskem bodtetjh utnebe jïh naemhtie tjaalege/dikte jïjtse jievkehtimmiem åådtje. Gosse naemhtie lohkebe dellie mijjieh goltelæjjide voerkelibie.