Analysegoere - Åarjelsaemien voestesgïeline (SR jåa2) - NDLA

Hopp til innhold
Veiledning

Analysegoere

Gosse edtjh argumentasjovnem buerkiestidh jïh vuarjasjidh aamhteseprosa-teekstesne, dellie læstoe vuelielisnie maahta viehkine årrodh. Nuhtjh dejtie væhtide mah leah sjyöhtehke dan teekstese datne goerehth.

Dastegh edtjh dov analysem åehpiedehtedh goh akte tjaaleldh teekste, datne jïjtje gaavnehth mennie öörnegisnie momenth edtjieh årrodh. Ih daarpesjh seamma öörnegem nuhtjedh mij daennie læstosne. Læjhkan iktesth væjsehke aelkedh dej vihkielommes bïevnesigujmie teeksten bïjre. Dellie sagke aelhkebe sjædta lohkijasse datnem dåeriedidh gosse datne dov vïhtesjimmieh veelelaakan åehpiedahtah.

Vihkielommes bïevnesh

Aelkieh teekstem jïh govlesadteme-tsiehkiem åehpiedehtedh.

Rïektesvoete teeksten bïjre
Nomme, sjangere, tjaelije
Ïebne
Mah gyhtjelassh jallh dåeriesmoerh teekstesne?
Govlesadteme-tsiehkie
Gusnie jïh gåessie teekstem bæjhkoehti, dagke mennie sjïere heannadimmesne/ektiedimmesne?
Tjaelijen maadtoe
Datne byörh maam akt jiehtedh tjaelijen maadtoen bïjre dastegh dïhte akte tjïelke jallh nåake aevhkie tjaelijen ussjedammesvoetese.
Ulmie-dåehkie
Gïese tjaelije tjaala?

Veanhtoe jïh argumente

Åehpiedehtieh tjaelijen veanhtoem jïh doh vihkielommes argumenth.

Tjaelijen veanhtoe
Mij lea tjaelijen veanhtoe?
Tjaelije aamhtesem dåarjohte jallh aamhtesem vuastele, jallh veanhtoe jeereldihkie?
Doh vihkielommes argumenth
Darjoeh åssjaldahke-kaarhtem dej vihkielommes argumentigujmie teeksteste. Vaajesth dejtie åenehkslaakan jïh jïjtsedh baakoejgujmie. Tjaelijen akte tjïelke åejvie-argumente? Tjaelije argumenth vuastele mah lea altese vuajnoen vööste.

Nænnoesvoete, maerelesvoete jïh veaksehkevoete

Goerehth aamhtese-argumentide veelebe.

Nænnoesvoete
Rïektesvoeth reaktoe jïh argumenth buajhkoes?
Maerelesvoete
Teeksten naan argumenth mah ajve ånnetji jallh ij leah aamhtesen bïjre?
Veaksehkevoete
Teksten argumenth mejtie aelhkieslaakan maahta vuastalidh dan åvteste sagke veaksahkåbpoe vuestie-argumenth gååvnesieh?
Veeljeme rïektesvoeteste jïh bagkesijstie
Tjaelije gaajhkem meatan vaalteme mah leah vihkeles aamhtesasse? Jallh argumentasjovneaktelaaketje jallh såemies vaanoeh åtna? (Mujhtieh sjangere viehkehte moenedh man vijries jïh jïebne argumentasjovne byöroe jïh maahta årrodh teekstesne.)

Tjeakoes argumentasjovne

Goerehth guktie tjaelije domtesidie appellerede lohkijen luvnie.

Tjaelijen ussjedammesvoete jïh autoriteete
Tjaelijen sjïere daajroeh jallh lea aktene sijjesne mij dïsse autoriteetem vadta aamhtesisnie?Lohkije leajhtadimmiem tjaeliejasse åådtje gosse teekstem låhka?
Appelle dåastojen vuajnojde jïh domtesidie
Tjaelije appellerede såemies vihties vuajnojde jïh domtesidie lohkijen luvnie? Boekte mah? Tjaelije nåakelaakan tjaala dej bïjre mah eah sov vuajnoem juekieh?
Gïeleldh viehrkie-vierhtieh
Mah leah doh vihkielommes gïeleldh vierhkie-vierhtieh tjaelije nuhtjie juktie sov dïjrem veaksahkåbpoe darjodh?

Teekste goh elliesvoete

Gosse datne veelelaakan teekstine barkeme dle aelhkebe væhtide vaestiedidh.

Jïebnevoete ræhpas jïh tjeakoes argumentasjovnen gaskem
Mïsse tjaelije stööremes leavloem beaja, ræhpas jallh tjeakoes argumentasjovne?
Åehpiedehteme-vuekie
Tjaelije buektehte sov argumenth åehpiedehtedh sjeakoeslaakan? Aelhkie tjaelijen argumentasjovnem dåeriedidh? Tjaelije vuesiehtimmieh vadta, tjïelkeste jïh veelebe buerkeste?
Galhkuve-vuarjasjimmie
Guktie teekste fungerede goh elliesvoete? Teekste buektehte datnem jaehkiehtidh?
baakoeh

Saemien

Daaroen

gaskesadteme-tsiehkie

kommunikasjonssituasjon

ussjedammesvoete

troverdighet

veanhtoe

standpunkt

jeereldihkie

variert

nænnoesvoete

holdbarhet

maerelesvoete

relevans

rïektesvoeth

fakta

buajhkoes

sannsynlige

aktelaaketje

ensidig

såemies vaanoeh åtna

mangelfull

leajhtadimmie

tillit

dïjre

budskapet

elliesvoete

helhet

jïebnevoete

balanse

leavloe

vekt

åehpiedehteme-vuekie

framstillingsmåte

galhkuve-vuarjasjimmie

sluttvurdering

jaehkiehtidh

overbevise

Skrevet av Marion Federl, Ellen Bull Jonassen og Liv Karin Joma.
Sist faglig oppdatert 09.10.2023